İnsanları putlaştırmak, yani bir takım kişileri haddinden fazla yüceltmek, onlara kutsallık atfetmek veya onların her sözünü sorgusuz kabul etmek, İslam’da hoş karşılanmayan bir durumdur. Bu tür davranışlar, zamanla tevhit inancına zarar verebilir…
Kur’ân ve Sünnet Perspektifinden Bakıldığında:
1. TEVHİT AKİDESİ:
İslam’da temel inanç tevhittir: Allah’tan başka ilah yoktur. O’nun dışındaki hiçbir varlık mutlak otorite değildir. İnsanları aşırı yüceltmek, zamanla Allah’ın sıfatlarını başkalarına atfetmeye dönüşebilir ki bu da şirk tehlikesidir…
“- Ey Kitap ehli! Dininizde haddi aşmayın…” (En-Nisâ, 171)
Bu âyet Hristiyanların Hz. İsa’yı aşırı yüceltmesine dikkat çeker, ama evrensel bir uyarı taşır: Hiç kimse, peygamber bile olsa, Allah gibi görülmemelidir…
2. PEYGAMBERİMİZİN (S.A.S.) UYARISI:
Rasûlullah (S.A.S.) şöyle buyurmuştur:
“- Hristiyanların Meryem oğlu İsâ’yı aşırı yücelttikleri gibi, siz de beni aşırı yüceltmeyin!.. Ben sadece bir kulum; o hâlde ALLAH’IN KULU VE RESULÜ deyin!..” (Buhârî, Enbiyâ, 48)
Bu hadis açıkça gösteriyor ki, en yüce insan olan Peygamber Efendimiz bile aşırı övgüye râzı değildir…
3. TASAVVUF DA DENGE:
Tasavvuf büyüklerine sevgi duymak, onların izinden gitmek güzeldir; ancak bu sevgi ölçülü olmalı, onları masum (günahsız) ya da mutlak doğru kabul edecek seviyeye çıkmamalıdır. Evliyaullahı sevmek, onları Allah’ın veli kıldığı kullar olarak tanımakla olur; onları İLÂHÎ bir konuma taşımakla değil…
GÜNÜMÜZDE PUTLAŞTIRMA ŞEKİLLERİ:
▪️Liderleri sorgusuz savunmak:
Siyasi, dini ya da fikri liderleri her durumda haklı görmek.
▪️Hocaları YANILMAZ görmek:
Bazı insanların her sözünü mutlak doğru kabul etmek, bunu o yapıyorsa mutlakâ bir bildiği vardır demek…
▪️Fanatik bağlılık:
Aklı, kalbi ve vicdanı bir kenara bırakıp bir kişiye körü körüne bağlanmak…
NE YAPMALI?..
▪️Her sözü Kur’an ve sünnet terazisinde tartmalıyız.
▪️İnsanı insan olarak bilmeli, onun hataya açık olduğunu asla unutmamalıyız.
▪️Allah’a kullukta kimseyi aracı yapmamalıyız.
“- Yalnız Sana ibadet ederiz ve yalnız Senden yardım dileriz…” (El-Fatiha, 5)
Allah cümlemizi şirkten, aşırılıktan ve her ölçüsüz sevgiden muhafaza eylesin!..
(Ubeydullah Özsoy)
