Yas ve çocuk
Anne çocuğun
yaslandığı bir duvardır. Annenin ölümü durumunda çocuk yaslandığı o duvarın
yıkıldığını ve artık kendisini koruyacak himaye edecek kişiden mahrum olduğunu
düşünür. Çocuk ölüme ve annenin yokluğuna bir anlam vermeye çalışır. Bu süre
içinde büyüklerin çocuğa ölümle ilgili makul açıklamalar yapmaları ve
yanındayız duygusu vermeleri gerekir. Çocuk yeni duruma uyum sağlamaya çalışır
ve kaybın acısını yaşar, bu doğal bir süreçtir. Ancak yas sürecinin ardından
çocuk anne olmadan da çevreye uyum sağlamalıdır. Ölüm olayı çocuktan gizlenip,
uzak yere gitti gelecek üzülme demek çocuğun yas sürecini ertelemesine neden
olabilir. Ertelenmiş yas çocuğun bu kaybı kabullenmemesine neden olabileceği
için, anıların iç dünyada kilitlenip kalmasına yol açacaktır. Acı yok olmaz ve
çocuğun ileriki hayatında sürekli ortaya çıkarak yıkıma neden olabilir.
Ölümün ne olduğu çocuğa anlayacağı bir üslupla
anlatılmalıdır: Yakınlardan biri bu sorumluluğu üstlenerek çocuğa açıklama
yapmalıdır.
Çocuğun duygularını ifade etmesine yardımcı olunmalı,
konuşmak istediğinde dinleyip öfke suçluluk ve üzüntüsü paylaşılmalıdır.
Çocuk ben yaramazlık yaptığım için öldü diye düşünebilir
ve ölen yakınından kendisini sorumlu tutabilir, bu durumda yakınlar, ölüm
olayının doğal bir süreç olduğunu ve bunda kimsenin suçunun olmadığını ifade
etmeli ve bazı şeylerin bizim kontrolümüzde olmadığını belirtmelidirler.
Çocuk kayıp sürecini daha rahat atlatsın diye bir yakının
yanına gönderildiğinde bir şeylerin kendisinden gizlendiğini hisseder ve yasını
tutamaz. O yüzden çocuğu evden uzaklaştırmak doğru değildir.
Yas sürecinde ailenin fertleri birbirlerine destek
vermelidir. Fakat evdeki rutinler korunmalı uyku ve yemek saatlerine aynen
uyulmalıdır.
Ailenin diğer fertleri çocuğun destekçisi olmalı ve annenin
sorumluluğunu üstlenmelidirler. Yas sürecinden sonra ölen yakının hatırlanması
doğal bir durumdur. Kayıp kişiye ait hatıralar yad edilebilir, fotoğraflara
bakılabilir ve çocuk da buna dahil olabilir.
Kayıp sonrası
zorlanmalar olsa da yas süreci ile birlikte çocuk yeni duruma uyum sağlayıp
kaldığı yerden devam ediyor. Fakat bu sürecin atlatılması için çocuğun yasını
tutmasına izin verilmeli ve yas ertelenmemelidir.
