Ne zamandır istiyorduk,

Milli şairimizin Bayramiç’teki anılarına vakıf olmayı.

Oralara gidip bir müddet yaşadığı yerleri görmeyi.

Sonunda bu hayalimizi gerçekleştirdik.

Rüya gibi bir yer Bayramiç,

Kaz Dağları’nın Akif’çe gülümseyen yüzü.

Mehmet Akif’in ruhaniyeti ziyadesiyle her yere hâkim.

Babacığının görev yaptığı Taşköprü Camii bir masalın en baş karakteri.

Bu kadar güzellik yetmiyormuş gibi,

Önündeki taş köprü tarihin, sanatın, mimarinin, musikinin bize dair bütün güzelliklerin dile geldiği bir mekân akustiği içerisinde zamanda kaybolduk.

Babasının görevi nedeniyle Akif in çocukluğu bir müddet Bayramiç’te geçer.

Eşref Edib konuyla ilgili şu bilgiyi verir:

“Üstad, İstanbul’da doğmuş olmakla beraber nüfus kâğıdı Bayramiç’ten alınmış. Bu sebeple Mehmet Eşref’i hemşehri sayardı. Mehmet Eşref, Ezher Üniversitesi’ne devam eden fazilet sahibi bir Türk talebe.

Üstad ilk defa Bayramiç’te mukabele okumuş. Kur’ân’dan okuyacağı sahifeyi orada ezberler, sonra okurmuş. Bayramiç’e babasıyla gitmiş.

Bayramiç’te bir köprü varmış. Oradan aşağı atlarmış. Bir atlar, bir daha atlar, bir daha atlarmış. O zaman şalvar giyermiş...

Mehmet Eşref diyor:

Üstad bunları kendisi anlatır, Bayramiç’ten çok bahsederdi. Tahin helvasına da orada alışmış.”1

Orhan Okay ise: “O zamanki adı Kal’a-i Sultaniye olan Çanakkale’nin Bayramiç kasabasını göstermekte ise de, bu kayıt, babasının dinî görevi dolayısıyla gittiği Bayramiç’te oğlunu nüfusuna yazdırmasından kaynaklanmış olmalıdır. Bütün biyografiler gibi bizzat Akif’in kendi hatıraları da onun, annesine ait olan Sarıgüzel’deki evde doğduğunu, çocukluk ve gençlik yıllarını bu evde geçirdiğini doğrular.”2

Bayramiç ile tanışmam, 2014 yılında Çanakkale Valiliği’nin düzenlediği vefatının 78. yıl dönümünde Mehmet Akif’e dair bir programa konuşmacı olarak eşim Fahrettin Gün davet edilmiş, beraber Çanakkale’ye gitmiştik. Söz konusu programda o dönemde Bayramiç Kaymakamı olan Kemal Kızılkaya, eşimin konuşmasından önce “Bayramiç’te Mehmet Akif Ersoy” başlıklı çok başarılı bir sunum yapmıştı. M. Akif in çocukluğunun geçtiği evin harabe halini paylaşmış en yakın zamanda o evi restore edeceklerini anlatmıştı.

İşte bu ev, 2016’da yeniden inşa edildi. İki katlı ev, vatan şairi Akif'in anılarının yaşatılması amacıyla müzeye dönüştürüldü.

İstiklal Marşı'nın şairi Mehmet Akif’in anıları, Çanakkale'nin Bayramiç ilçesinde çocukluğunun bir bölümünün geçtiği bu evde yaşatılmaktadır.

Buhara'dan Anadolu'ya gelen bir ailenin kızı olan Emine Şerife Hanım ile medrese hocalarından Kosova doğumlu Mehmet Tahir Efendi'nin çocuğu olarak 1873’te doğan M. Akif yüzmeyi, güreş yapmayı öğrendiği Bayramiç'te hafızlığa da başladı. Akif, 11 yaşına kadar ikamet ettiği Bayramiç'ten, Taşköprü Camii'nde görev yapan babasının tayininin çıkmasıyla ailesi ile İstanbul'a göç etti.

Ailenin yaşadığı ev ise Bayramiç Belediyesi tarafından satın alınarak yeniden inşa edilip müzeye dönüştürüldü.

Mehmet Akif Evi'nin giriş katında Emine Şerife Hanım'ın beşik başında oturduğu anı simgeleyen bal mumu heykeli bulunuyor. Müzenin ikinci katında ise Mehmet Tahir Efendi'nin sedirde oturduğu an ile Mehmet Akif’in 11 yaşındaki hali canlandırılıyor. Ayrıca bu kattaki bir odada Akif'in, çalışma masası başında canlandırması yer alıyor. Nüfus cüzdanının büyük boy basılı halinin bulunduğu masanın diğer köşesinde ise milli şairin 1911-1933 yıllarında yayımladığı 7 şiir kitabındaki şiirleri bir araya getiren "Safahat" adlı eseri görülüyor.

Müzenin diğer bölümlerinde, ilçede yaşayanların getirdiği çok sayıda antika eşya eski güzel günleri anımsatıyor.

Güzeller güzeli Taşköprü Camii, 1792’de Hadımzade Osman Bey tarafından inşa edilmiş. Karşıyaka Camii veya Cami-i Cedit olarak da bilinmekte. Mehmet Akif’in çocukluk döneminde babası Temiz Tahir Efendi’nin imamlık yaptığı, kendisinin de Kur’an eğitimi aldığı cami. O dönemde Akif’in ailesi cami ile aynı sokak üzerindeki bir evde ikamet etmiş; yaşadıkları ev, cami ve caminin bitişiğindeki taş köprü, cami çeşmesi ile adeta bir külliye havası sunmakta.

Tarihi Taş Köprü, Tabaklar Çayı üzerinde 1795 yılında tümüyle renkli kesme taştan yapılan 27 metre uzunluğunda, 3.85 metre genişliğinde, Karşıyaka Camii avlu duvarına bitişik olarak yer alıyor.
Hadımoğlu Konağı, 18. yüzyıla ait nadir Türk evlerinden biridir. Kaymakamlıkça örnek Türk Evi tefrişi çalışmaları bitirilerek özel müze olarak hizmete sunulmuştur.

Hacı Bali Camii, 1357-1365 yılları arasında yapılan Bayramiç’in ilk camisidir.

Bayramiç’teki idealist öğretmenlerden istirhamım, Mehmet Akif’in o muhteşem anı evinin kapalı avlusunda çay eşliğinde buluşup Safahat okumaları yapmalarıdır.

Geniş bilgi için bknz:

1 Eşref Edib, Mehmed Âkif: Hayatı, Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları, haz. Fahrettin Gün, Beyan Yayınları, İstanbul 2010, s. 208.

2 Orhan Okay, Mehmed Âkif- Bir Karakter Heykelinin Anatomisi, 3. baskı, Akçağ Yayınları, Ankara 2005, s. 11.