Allah ım Senin adınla düşmana saldırırım, Senin adınla
düşmanın hilesini defederim ve Senin adınla düşmanın üzerine yürürüm.
Hz. Muhammed s.a.v
2001 yılında ABD başkanı Bush tarafından başlatılan ve
100 yıl sürecek haçlı seferleri ile önce Afganistan sonra Irak işgal edilmiş,
daha sonra Sudan, Yemen bölünmüş, Suriye, Somalı ve diğer İslam ülkelerinde iç
ihtilaflar kaşınarak, İslam coğrafyası kan gölüne çevrilmiştir. İkinci nesil
kadife darbe girişimleri (Arap Baharı) ile kurulan oyun Mısır ve Tunus da
bozulunca; Mısır da Müslüman Kardeşler yönetimi askeri darbe ile devrilmiştir.
Müslüman Kardeşler hareketinin buna cevabı, sivil itaatsizliği öngören, şiddete
bulaşmayan bir stratejinin uygulamaya sokulması olmuştur. Mısır iç hesaplaşmaya
doğru gitmektedir. Şiddete bulaşmadan yürütülecek bir mücadele, Allah ın
izniyle Büyük İslam Devrimini gerçekleştirecektir.
Mısır da Büyük İslam devrimi gerçekleştiği an, domino
etkisi yaparak İslam coğrafyasındaki tüm işbirlikçi yönetimler, diktatörler
yıkılacaktır. Böyle bir etkinin var olabileceğini, tüm bölgesel, küresel ve iç
aktörlerin gördüğünü ve ona göre hesap yaptıklarını ve Mısır daki sürece müdahil
olabileceklerini, İslam coğrafyasındaki tüm Müslümanlar ve İslami hareketler,
göz önüne almak zorundadırlar. O nedenle Mısırda bundan böyle muhtemel tüm
değişimler, iç dinamikler, bölgesel dinamikler ve küresel dinamiklerin
etkileşimi ile şekillenecektir. Mısır da vuku bulabilecek tüm olayları, bu üç
dinamiği ele alarak incelemek zorundayız.
İslam coğrafyasında büyük İslam devriminin gerçekleşmesi
için, 21. Yüzyıl Haçlı Seferlerini Mısır da durdurup yok etmeliyiz.
Bu yazı serisinde, Mısır da ard arda vuku bulan olayların
analizi yapılacak ve buradan Dünya İslam Birliği ve Büyük İslam Devrimi için
çıkarılacak derslere yer verilecektir.
Mısır İç Dinamikleri
Mısıra vuku bulan ve vuku bulabilecek olaylar üzerinde,
Mısır ın iktisadi, siyası, sosyal-toplumsal ve askeri yapısı etkili olacaktır.
Bunlar Mısır ın iç dinamikleridir. Mısır daki iç gelişmeler üzerinde, bu iç
dinamiklerin önemli bir etkisi olacak ve olaylar bu etkileşime bağlı olarak
gelişip, şekillenecektir. Kadife Darbeler, gayrı memnunların koalisyonu üzerine
inşa edilmektedir. Mursi İktidarında Tahrir meydanına toplanan kitleler, sadece
siyasi rakip kitleler olmayıp Mursi nin iktidarı zamanında gayrı memnun hale
gelen/getirilen diğer insan unsurlarını da içermektedir. Tıpkı Taksim de olduğu
gibi; eşcinsellerle, namaz kılanları Taksim de buluşturan, bir araya getiren
etken, AKP iktidarının değişik uygulamalarına, farklı kesimlerin, farklı
gerekçelerle tepkili olmasıdır. Gerekçelerinin haklı ya da haksız olması bu
aşamada önemli değildir. Kadife Darbecilerin mahareti, bu farklı kesimleri
ideolojik, siyasi bir görüntü vermeden Taksim de buluşturmuş olmasıdır.
Müslüman Kardeş Hareketi mensupları, Mursi nin devlet
başkanlığı döneminde değişik zamanlarda yapılan Mursi karşıtı gösterilere,
grevlere katılanların hangi gerekçe ile katıldıklarını öğrenip, yeni süreçte
uygulayacakları politika ve stratejilerde bu olguyu göz önüne almaları
gerekmektedir. Mursi iktidarı dönemindeki tüm gayrı memnunları aynı kefeye
koyarak bir politika ve strateji geliştirmek yanlış olacaktır. Müslüman
kardeşler hareketinin yapacağı ilk hamle, gayrı memnunlar cephesini çözmek ve
mümkünse kendi saflarına katmak olmalıdır. Bu, mustazaflarla müstekbirlerin
saflarını ayrıştırma operasyonudur (34 Sebe 33).
Mısır Ekonomisi
Gayrı
memnunlar üzerinde en etkili olan unsur, bozuk olan Mısır ekonomisinin Mursi
döneminde daha da bozulmuş, daha doğrusu sistemin sahipleri tarafından, iç güç
odakları (ordu, büyük sermaye grupları, bürokrasi), daha da fazla tahrip
edilmiş olmasıdır. Muhammed Mursi nin, Kahire deki Uluslararası Konferans
Merkezi nde yaptığı konuşmada, Daha ilk günden, Mısır ın ilk özgür ve
demokratik yollarla seçilen devlet başkanı olarak beni devirmek isteyenler
tarafından bir biri ardına komplolarla karşı karşıya kalıyorum. Bu kadar
zehirli bir havada, liderin en iyisi bile nasıl büyük başarılar elde edebilir
Yalnızca bir yıl boyunca, 4 bin 900 e yakın grev ve 22 tane milyonlara protesto
çağrıları yapıldı. Devrilen rejimin eski işbirlikçileri devletin çökmesi için
planlar yapıyor (1) şeklindeki açıklaması, ekonominin eski rejim mensupları
tarafından bilerek ve istenerek tahrip edildiği anlamına gelmektedir. Keza,
Mısır da yapılan değişik eylem ve uygulamalarla ilgili olarak İç Ticaret ve Arz
Bakanı Nasır el Faraş ın; Bunlar darbeyi hazırlamak içindi. Devlet içerisinde
depolama tesislerinden benzin istasyonlarına, petrol ürünleri nakleden
arabalara kadar devlet içindeki çeşitli çevreler, hep kriz oluşturma çabalarına
katıldılar. şeklindeki açıklaması, ekonomi üzerinden kurulan oyunun mahiyetini
ortaya koymaktadır (2,3).
Öyleyse bunun kısası haktır. Müslüman Kardeşler
hareketinin Büyük İslam Devrimi Stratejisi, bu olguyu göz önüne almak
zorundadır. Çünkü yeni dönemde Mısır ekonomisinin yapısı ve gidişatı, süreci
olumlu ya da olumsuz olarak etkileyecektir. O nedenle Mısır ekonomisine ve
ekonomi içerisinde ordunun payına yakından bakmakta fayda vardır.
Mısır ekonomisi ile ilgili nispeten sağlıklı bilgiler,
genellikle, 2006-2010 dönemine aittir. Sonrası dönem, Kadife darbe süreci olduğu
için sağlıklı bilgiler literatürde yer almamaktadır. Dolayısıyla burada
yapılacak değerlendirme bu bilgiler üzerinden olacaktır.
Mısır, yaklaşık 80 milyon nüfusu ile Arap dünyasının en
çok nüfusa sahip, dünyanın en büyük 15. ülkesidir ve ekonomisi itibarıyla da,
Suudi Arabistan dan sonra Arap dünyasının en büyük ekonomisidir (4).
2006-2010 dönemde Mısır ekonomisi, yıllık ortalama % 6.2
büyüyerek, kişi başına GSYH da yıllık ortalama gelir 2698$ düzeyine ulaşmıştır.
Mısır ekonomisi, tarım, sanayi ve hizmet alt sektörleri üzerine oturmuştur.
2006-2010 döneminde tarımın Mısır GSYH sına ortalama katkısı %13,8
civarındadır. Mısır da tarım sektörü, hem gıda güvenliği, hem uluslararası
ticaret, hem diğer sektörlere girdi üretmesi hem istihdam hem de toprak ve su
kullanımları açılarından önemli bir sektördür (4).
Mısır da sanayi sektörünün GSYH içerisindeki payı
ortalama olarak %37 civarında olup GSYH nın üçte birini üretmektedir. Sanayi
sektörü içerisinde en önemli alt sektör, imalat sanayi olup GSYH içerisindeki
payı ortalama olarak %16 civarındadır (4).
Mısır ekonomisinin dayandığı önemli alt sektörlerden
biri, enerji sektörüdür. Mısır enerji sektörünün, enerji üretimi ve enerji
ulaşımı olmak üzere iki önemli ayağı vardır. Mısır da petrol ve doğal gaz üretilmektedir.
Petrol üretimi azalırken doğal gaz üretimi artmaktadır. Mısır da petrol üretimi
petrol tüketimini karşılamadığından, kismen petrol ithalatı yapılmaktadır. Buna
karşılık doğal gaz ihracatı yapılmaktadır ve bu, Mısır ın en önemli gelir
kaynaklarından biridir. Özellikle son on yılda Mısır, AB için çok önemli
stratejik bir doğal gaz kaynağı haline gelmiştir. AB nin başlangıçta Mısır da
yapılmış askeri darbeye, askeri darbe dememiş olmasının bu enerji bağımlılığı
ile bir ilgisi vardır.
Mısırı hem bölgede hem de dünyada etkin kılan en önemli
noktalardan biri, enerji sektöründe sahip olduğu ulaşım imkânlarıdır. Bu
noktada Süveyş kanalı ve SUMED boru hattı, enerji geçiş koridoru bağlamında çok
stratejik bir öneme sahiptir (4).
Müslüman Kardeşler
hareketinin Büyük İslam devrimi stratejisinde, Mısır ın, dünya enerji
piyasaları için hem doğal gaz üretimi, hem de ulaşımı açısından çok önemli bir
stratejik konuma sahip olduğunun göz önüne alınması gerekmektedir. Çünkü salt
enerji bağımlılığı açısından sürece etki edecek dış faktörlerin sayısında bir
artış olabilir. Bununla beraber şiddete bulaşmayan sivil itaatsizlik eylemleri
ile enerji üretim ve ulaşım sistemi işlemez hale getirilerek ittifak
çözülebilir, ekonomik kriz derinleştirilebilir.
İstihdam Sorunu
Mısır da nüfusun %20 si yoksulluk sınırının altında
yaşamaktadır. Mısır, nispeten nüfusu genç olan ülkelerden biri olup en ciddi
sorunu, bu genç insan unsuru için gerekli istihdam alanını oluşturamamasıdır.
Mısır da nüfus artışı yüksektir. Buna bağlı olarak çok ciddi bir işsizlik
sorunu vardır. Mısır da işgücüne katılım oranı yaklaşık olarak % 48 civarında;
ortalama işsizlik oranı ise yaklaşık olarak % 9.4 civarındadır. Bu oran,
erkekler için yaklaşık olarak % 6 iken kadınlarda % 20 civarındadır (4). Asıl
sorun, gençlerde işsizlik oranının yüksek olmasıdır. 15-24 yaş grubu erkeklerde
işsizlik oranı yaklaşık olarak % 20, kadınlarda ise % 50 düzeyindedir. Bu yaş
gurubu, genellikle, lise ve üniversite mezunlarından oluşmaktadır. 2010
verilerine gör İstihdamın % 45,3 u hizmet sektöründe, % 31,6 tarım sektöründe
ve % 23,1 i sanayi sektöründedir (4). Mısır da dikkat edilmesi gereken çok
önemli bir nokta da ordunun % 3,4 gibi bir istihdam kaynağı olmasıdır.
İstihdamdaki adam kayırmacılık, belli ailelerin çocuklarının,
torpillilerin istihdamda önceliğe sahip olması ile ortaya çıkan adaletsizlik,
Mısır sosyal yapısında en ciddi sıkıntılardan biri olup Mübarek in
düşürülmesinde kitle toplamadaki çok etkili olmuştur.
Mısır Büyük İslam Devriminde Müslüman Kardeşler hareketinin,
bu konu üzerinde ciddiyetle eğilmesi ve yapılan adaletsizlikleri tespit edip
bir psikolojik harekat başlatması ve yaygınlaştırması gerekmektedir. Kendi
zamanlarında atananlarla/işe yerleştirilenlerle, Mübarek ve Sisi dönemlerinde
atananların/ işe yerleştirilenlerin profilinin çıkarılması ve mukayesesinin
yapılması Psikolojik Harekatın yürütülmesinde çok etkili olacaktır. Tahrir
meydanındakilerin ve askeri darbecilerin saflarını çözebilecek önemli
etkenlerden biri de bu olabilir.
Yabancı Sermaye
Yabancı sermaye açısından Mısır çok cazip bir ülkedir.
Yabancı sermaye yatırımının olduğu alan genellikle enerji sektörüdür.
2006-2010 döneminde Mısır da doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının GSYH sına
oranı yaklaşık olarak % 6 dır. Mısır ın doğrudan yabancı sermaye çekmesinin
önemini artıran bir diğer faktör ise, merkezi hükümetin yüksek düzeydeki
yabancı borç oranıdır. Mısır da merkezi hükümet borcunun GSYH ya oranı yaklaşık
olarak % 80 dir (4).
Müslüman Kardeşler Hareketi, Mısırı Yabancı sermaye açısından
cazip olmaktan çıkaracak sivil itaatsizlik eylemlerini yaygınlaştırmalı ve
derinleştirmelidir.
Sonuç: Eylemlerin Ekonomik Hayatın Can Damarı Olan Tüm
Bölgelere Eş Zamanlı Olarak Genişletilmesi
Mursi nin İktidarda kaldığı bir yıl boyunca, sosyal medyada
psikolojik ifsad hareketi, 4900 grev, 22 tane miting, bürokrasinin engellemesi,
güvenlik birimlerinin görev yapmaması sonucunda; Mısır da, kamu borcu ve
yoksulluk artmış, yakıt sıkıntısı (benzin, tüp-gaz), elektrik ve su kesintileri
sürekli hale gelmiş, işsizlik yaklaşık yüzde 20 seviyesine çıkmış, Menkul
kıymetler borsası, yüzde 10 değer kaybetmiş, Mısır ın Gayri Safi Yurtiçi
Hasılası nın (GSYİH) yüzde 12 sini oluşturan turizm gelirleri ve dış yatırım
azalmış, döviz rezervleri küçülmüştür. Mısır para biriminin değeri ABD doları
karşısında yüzde 10 oranında değer kaybetmiştir. Sokak hareketleri sonucu
önemli gelir kaynağı olan turizm çökmüş işsizlik daha da artmıştır (2). Polis
pasif direniş içerisinde görevini yapmayarak Mısır sokaklarında güvenliği sağlamamış,
dolayısıyla suç oranlarında artış olmuştur (1,5).
Bu operasyonlarla gayrı memnunların öfkesi ve sayısı
artırılarak sokağa çıkmaları sağlanmıştır. Mübarek e yapılan kadife darbenin
benzeri, orduyu devreye sokmadan, Mursi ye yapılmak istenmiş ve fakat
başarılamamıştır. Sonunda ordu devreye girerek askeri darbe ile Mursi nin
iktidarını fiilen sonlandırmıştır. O nedenle atanmışlar iktidarı, halka
dayanmadığından gayrı meşrudur ve gaspçıdır, düşürülmesi haktır.
Hz. Peygamberin müşriklerle imzaladığı Hudeybiye
anlaşmasından sonra Mekke de Müslüman olanlar, Medine ye alınamamaktadır.
Mekke de Müslüman olup da Medine ye alınamayan Ebu Basir, kurduğu cihad birliği
ile Mekke ticaret yollarını kontrolü altına alarak Mekke ye ekonomik ambargo
uygulamıştır.
Bu nedenle Müslüman Kardeşler Hareketi, kısas hakkını
kullanarak, şiddet içermeyen sivil itaatsizlik eylemleri ile Mısır ekonomisini
durdurmaya hak kazanmıştır. Turizm bölgeleri, Süveyş kanalı, ulaşım yolları
sivil itaatsizlik eylemleri için öncelikli eylem alanları olmalıdır.
Mısır da önemli olan bir başka gerçek de, darbeye ilk
günden itibaren destek veren Kuveyt in 4 milyar, Suudi Arabistan ın 5 milyar;
Birleşik Arap Emirliklerinin 3 milyar dolar olmak üzere toplam 12 milyar
dolarlık bir yardımı Mısır a yapma kararı almalarıdır (6). Bütün bu yardımlar,
Müslüman Kardeşler Hareketinin ihlasla yapacağı bir mücadelenin önünü
tıkamayacak tam tersine önünü açacaktır. Allah bereketi kaldıracak gelen
yardımlar çarçur edilecektir.
Bu ülke yönetimleri, iman edenlere karşı müşrikleri
tercih ettikleri için kendi kuyularını kazmışlar ve fakat farkında değiller. Bu
ülkeler, Mısır İslam devriminden sonra İslam devriminin hedef ülkeleri haline
gelmişlerdir.
Unutmayın! İslam Coğrafyası arınma sürecine girmiştir (8
Enfal 36,37).
Unutmayın! İslami mücadelede, Allah ın yardımı çok önemli
bir faktördür. İslam devrimi için cihad edenler, bu gerçeği unutmamalı ve
Allah ın yardımının geleceği tarzda gerektiği gibi, ihlâsla cihad
yapmalıdırlar. O takdirde Allah, kurulan tüm tuzakları bozup parçalayacaktır:
Onlar ise bir düzen kurdular. Allah da (buna karşılık)
bir düzen kurdu.» Allah, düzen kurucuların en hayırlısıdır. (3 Al-i Imran 54)
Kaynaklar
1- BBC 29.06.2013
2- BBC 01.07.2013
3- Özdalga, H., Mısır Nereye Zaman 12.07.2013
4-Öztürkler H., Mısır Ekonomisinin Genel Özellikleri,
Ortadoğu analiz dergisi Şubat 2012 - Cilt: 4 - Sayı: 38 s: 51-57
5- Ben Hubbard - David D. Kirkpatrick (The New York
Tımes) Dünya Bülteni 12.07.2013, BBC 04.07.2013
6- Ankara Strateji 12.07.2013
