Bu modelde belirleyici kriter kişinin hastalığının adı değil, çalışma gücü kaybı oranı oldu. Böylece değerlendirme yapısı teknik ve ölçülebilir bir metoda dönüştü. Sistemin temel hedefi, çalışma gücüne etki eden unsurların daha net tespit edilmesi olarak açıklandı.
Prim Koşulları Yeniden Tanımlandı
Yeni sistemde sigortalılık ve prim şartları da değişti. Yüzde 50–59 kayıp oranı için 16 yıl sigortalılık ve 3700 gün gerekiyor. Yüzde 40–49 kayıp oranında ise 18 yıl ve 4100 gün şartı bulunuyor. Bu kapsamda eski prim hesaplama yapısı tamamen ortadan kalktı. Düşük maaş sorununu sınırlamak için ABO alt sınırında düzenlemeye gidildi. 5400 gün için ABO en az yüzde 30 olarak uygulanacak. 2000–2008 döneminde ise kısmi aylık hesabı için en az yüzde 60 kullanılacak.
Vergi İndirimi Belgesinin Etkisi Sona Erdi
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu kapsamındaki engelli vergi indirimi belgesinin emeklilik üzerinde artık hiçbir etkisi yok. Bu durum, sürecin idari açıdan büyük değişiklik geçirdiğini gösteriyor. Yalnızca yetkili hastanelerden alınan raporların geçerli olması, sistemin standartlaşmasını hedefliyor. Kontrol muayenelerinde Tebligat Kanunu esas alınacak. Engel oranı yüzde 40’ın altına düşerse aylığın kesilebileceği bildirildi.
Hangi Hastalıklar Çalışma Gücü Kaybı Sayılıyor?
Erdursun, çalışma gücü kaybı oluşturabilen hastalık gruplarını net olarak sıraladı. Epilepsi, Parkinson, MS, inme, demans, ağır psikiyatrik rahatsızlıklar ve kanser türleri bu kapsamda bulunuyor. Ayrıca kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, AIDS, KOAH ve uzuv kayıpları da değerlendirme listesinde yer alıyor. Bu hastalık grupları yeni sistemde çalışma gücü kaybının nasıl hesaplandığını somutlaştırıyor. Böylece yeni kanun kapsamı ve değerlendirme kriterleri daha anlaşılır bir çerçeveye kavuşmuş oldu.
