Proje kapsamında toplanan belge ve veriler üzerinde

problem odaklı tahliller gerçekleştirilmiş ve bu sayede önemli sonuçlara

ulaşılmıştır. Uluslararası sözleşme ve anlaşmalara göre, Kıbrıs vakıflarının

Osmanlı hukukuna, özellikle İslam hukukunun bir parçası olan, Ahkâmü l-evkaf a

yani, Evkaf hükümleri ne göre yönetilmesi gerekirken, İngiliz ve Rum

yöneticilerin gizli oyunlarla bunlardan uzaklaştıkları, yeni düzenlemeler

yaptıkları, bazen de kendi düzenlemelerine bile uymadıkları ortaya

çıkarılmıştır.

Bu çerçevede, kapalı Maraş la ilgili örnek bir çalışma

gerçekleştirilmiştir:

Bölgedeki vakıf malların sınırları belirlenmiş,

haritaları çizilmiş, parsel bazında tespitler yapılmış, tapu koçanları alakalı

vakıflarla ilişkilendirilmiş, mülkiyet intikallerinin hukuksuzluğu belgelere

dayalı olarak ortaya konulmuş ve bu hususlar hazırlanan müstakil bir raporda

detaylandırılmıştır.

Proje kapsamında ulaşılan belgelerin ortaya konulması

sonunda Mal Tazmin Komisyonu Kıbrıs Vakıflar Genel Müdürlüğü nün Mütevelli

Vekili sıfatıyla müdahillik başvurusunu ilk defa kabul etmiştir. Karşı tarafın

itirazı üzerine konu yüksek mahkemeye intikal etmiş, sunulan belgeler

doğrultusunda ilk değerlendirme yapılmış ve davanın esastan görüşülmesi kabul

edilmiştir. Konunun yargı safhası sürmektedir.

Değişik arşivlerde bulunan 2,443 kütük defteri 13,000

dosya içerisinden elde edilerek ve sunucuya yüklenen verilerin %50 si, 15

Haziran 2013 tarihi itibarıyla dört asırlık zaman diliminde (1571-1974) Kıbrıs

Adası nda kurulan 2,220 vakıf tüzel kişiliği adına ayrı ayrı

ilişkilendirilmiştir.

Üretilen ve raporlaştırılan bilgiler, ilişkilendirilen

belgeler sayesinde ortaya konulmuştur. Hiç kuşkusuz, bilgi kaynakları arasında

sayılan ve fakat bugüne kadar üzerinde çalışılamayan İngiltere arşivleri, Güney

Kıbrıs arşivleri ve tasnifi devam eden Evkaf-ı Hümayun Nezareti evrakı tetkik

edilerek sisteme yüklendiğinde ve verilerin tamamı ilişkilendirildiğinde

üretilecek bilgiler daha mükemmel olacaktır.

İlişkilendirmenin tamamlanmasının istenmesi halinde,

uzmanlardan oluşan aynı ekiple bir yıl daha çalışılması gerekmektedir. 6 yıldır

geceli gündüzlü çalışarak yapılan araştırmaların, elde edilen 20 milyona yakın

verinin daha sadece yarısının değerlendirilebilmesi sonunda elde edilen sonuç

hiç de şaşırtıcı değil. Adanın toplam alanının dağlar, ovalar, dereler, kırsal

araziler, yollar ve hali araziler dışta kalmak üzere şimdilik yüzde 14 ünün

Osmanlı Vakıf malı olduğu ortaya çıkmıştır. Geriye kalan 10 milyon veri de

değerlendirilip kayda geçirildiği vakit bu yüzdeliğin yukarı çıkacağı ve yüzde

25 leri geçeceği kesin... [Kaynak: Dr. Nazif Öztürk, II. Aşama II. Dönem Raporu,

2013]