Katolik dünyasının yeni ruhani lideri Papa 14. Leo’nun yarın başlayacak Türkiye ziyareti, özellikle İznik programı nedeniyle daha başlamadan tartışmaların odağına yerleşti. Göreve gelir gelmez ilk yurt dışı gezisini Türkiye’ye yapmayı seçen Papa, Birinci İznik Konsili’nin 1700. yılı anısına İznik Gölü kıyısındaki Aziz Neofitos Bazilikası kalıntılarında düzenleyeceği ayinle dikkatleri üzerine çekmiş durumda.
Papa’nın ziyaret rotası Ankara’da Anıtkabir ve Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’yle açılıyor. Resmî temasların ardından İstanbul’da kilise ziyaretleri, huzurevi programı ve Sultanahmet Camii durağıyla dinler arası mesajlar vermesi bekleniyor. Ancak asıl gerilim, helikopterle geçeceği İznik etabında yoğunlaşıyor.
Türkiye’de bazı çevreler, Papa’nın İznik Konsili’nin yıldönümünü merkeze alan bu özel ayinini “fazla iddialı”, “politik açıdan hassas” ve “yer yer meydan okuma niteliğinde” buluyor. Özellikle yıllarca sular altında kalan bazilika kalıntılarında ayin düzenlemenin, yalnızca bir anma değil, tarihî geçmiş üzerinden sembolik bir üstünlük mesajı taşıdığı yorumları yapılıyor.
“Tarihi Mirasın Sahibi Kim?” Tartışması
Papa Leo’nun bu adımı, bazı uzmanlarca Hristiyanlık tarihindeki kırılma noktalarından birine dikkat çekmek olarak görülürken, eleştirel çevreler ise bu tercihin Türkiye’nin hassas dinî dengelerine dokunduğu görüşünde.
Bu çevrelere göre, Papa’nın İznik’i programının merkezine koyması, “saf bir dini ziyaret” olmaktan ziyade, Türkiye’nin çok katmanlı tarihsel mirası üzerinde söz sahibi olma iddiasının ima edildiği bir mesaj niteliği taşıyor.
Patrikhane Teması ve Ortak Bildiri Beklentisi
Süreç İstanbul’da Fener Rum Patrikhanesi’nde yapılacak görüşmeyle devam edecek. Patrik Bartholomeos ile ortak bildiri duyurulması beklenirken, bu bildirinin nasıl bir içerik taşıyacağı da şimdiden tartışma konusu. Eleştirmenler, ziyaretin “diyalog” vurgusunun ötesinde Batı dünyasına yönelik yeni bir pozisyon alma çabası içerdiğini savunuyor.
