Yaşar Kemal...
Ünlü edebiyatçı, roman-öykü yazarı...
Yaşar Kemal, Zülfü Livaneli’ye yaşadığı hangi çarpıcı anıları anlattı?
Kemal, ''Tekkeler kültür merkezleriydi. Kapatıyorsun, dejenere oldu diyorsun; ya kitaplarını niye yakıyorsun arkadaş. O müthiş ağıtlarımız bizim dünyanın en güzel şaheserleriydi, elimden aldılar, jandarmalar sobada yaktılar.'' dedi.
Yaşar Kemal’in bir döneme dair aktardığı ifadeler, dönemin kültürel tahribatını tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor.
Yazar, yüzlerce eşsiz ağıtın jandarmalar tarafından yakıldığını belirterek, “O müthiş ağıtlarımız dünyanın en güzel şaheserleriydi, elimden aldılar, çoğunu poliste, jandarma sobada yakıyor” sözleriyle yaşanan kaybı anlatıyor.
Tekkelere ilişkin değerlendirmesinde ise, bu yapıların birer kültür merkezi olduğunu vurgulayıp, “Kapatıyorsun dejenere oluyorlar diyorsun ama kitaplarını niye yakıyorsunuz?” diyerek o dönemin zulmünü dile getirdi.
Dede Korkut destanlarının Anadolu’daki tekke kütüphanelerinde bulunduğunu, eserler yakılmasaydı bugün Türkiye’nin 6 nüshayla sınırlı kalmayacağını ifade ediyor.
Yaşar Kemal’in anlatımında Âşık Veysel’in yaşadığı baskılar da önemli bir yer tutuyor.
Hem Aşık Veysel’in hem Ahmet Kutsi Tecer’in aktardığına göre, halk şairleri gecesi için çağrılan Aşık Veysel, defalarca jandarma baskısıyla sazı elinden alındığı için gitmekten çekindi.
Yediği dayakları ve sazının “gerici alet” denilerek karakolda yakılmasını anlatan Veysel’in hikâyesi, dönemin kültürel yaklaşımının sertliğini gözler önüne seriyor.
Yaşar Kemal, tüm bu yaşananlara rağmen “memleket nelerden geçmedi, hâlâ ayakta” sözleriyle anlatımını tamamlıyor.
- YAŞAR KEMAL KİMDİR?
Yaşar Kemal, 6 Ekim 1923 tarihinde Osmaniye’nin merkeze bağlı Hemite Köyünde doğdu.
Ailesi Birinci Dünya Savaşı’ndaki Rus işgali yüzünden Van Gölü’ne yakın Ernis ( bugün Ünseli ) Köyünden Osmaniye’nin Kadirli ilçesine bağlı Hemite Köyüne göç etti.
Annesi Nigar Hanım, babası ise bir çiftçi olan Sadık Efendi’ydi. Küçük yaşta kaza sonucu bir gözünü kaybetti.
İlkokulu Kadirli Cumhuriyet İlkokulu’nda okudu. Kemal’in edebiyata karşı olan ilgisi ise ortaokul yıllarında başladı.
Askerliğini yaptıktan sonra 1946’da gittiği İstanbul’da Fransızlara ait Havagazı Şirketi’nde gaz kontrol memuru olarak çalıştı.
1948’de Kadirli’ye döndü, bir süre yine çeltik tarlalarında kontrolörlük, daha sonra arzuhalcilik yaptı.
1940’lı yılların başlarında Pertev Naili Boratav, Abidin Dino gibi sanatçıve yazarlarla ilişki kurdu.
1943’te bir folklor derlemesi olan ilk kitabı Ağıtları yayımladı.
Kemal Sadık Göğceli adı ile çeşitli yayımlarda yazarken Yaşar Kemal adını gazetede yazı yazmaya başladığında kullandı.
1952’de ise ilk öykü kitabı Sarı Sıcak’ı ve İnce Memed’i yayımladı.
Şaşırtıcı imgelemi, insan ruhunun derinliklerini kavrayışı, anlatımının şiirselliğiyle yalnızca Türk romanının değil dünya edebiyatının da önde gelen isimlerinden biri olan Yaşar Kemal’in yapıtları kırkı aşkın dile çevrildi.
Yaşar Kemal, Türkiye’de aldığı çok sayıda ödülün yanı sıra yurtdışında sayısız ödüller aldı.
28 Şubat 2015 tarihinde hayatını kaybetti.
- ESERLERİ
Öykü:
1952 - Sarı Sıcak
1975 - Bütün Hikâyeler
Roman
1955 - İnce Memed,
1955 - Teneke, ,
1960 - Orta Direk,
1963 - Yer Demir Gök Bakır,
1968 - Ölmez Otu,
1969 - İnce Memed,
1974 - Akçasazın Ağaları / Demirciler Çarşısı Cinayeti,
1975 - Akçasazın Ağaları / Yusufcuk Yusuf,
1976 - Yılanı Öldürseler,
1976 - Al Gözüm Seyreyle Salih,
1978 - Kuşlar da Gitti, (uzun öykü)
1978 - Deniz Küstü,
1980 - Yağmurcuk Kuşu / Kimsecik I,
1982 - Hüyükteki Nar Ağacı,
1984 - İnce Memed, III. Cilt,
1985 - Kale Kapısı / Kimsecik II,
1987 - İnce Memed, IV. Cilt,
1991 - Kanın Sesi / Kimsecik III,
1997 - Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana / Bir Ada Hikayesi I,
2002- Karıncanın Su İçtiği / Bir Ada Hikayesi II,
2002 - Tanyeri Horozları / Bir Ada Hikayesi III,
2012 - Çıplak Deniz Çıplak Ada / Bir Ada Hikayesi IV,
2013 - Tek Kanatlı Bir Kuş, br>
Çocuk Romanı
1977 - Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca,
Çeviri
1977 - Ayışığı Kuyumcuları (A. Vidalie; Thilda Kemal ile),
Röportaj
1955 - Yanan Ormanlarda 50 Gün, İst.: Türkiye Ormancılar Cemiyeti,
1955 - Çukurova Yana Yana,
1957 - Peribacaları,
1971 - Bu Diyar Baştan Başa,
1974 - Bir Bulut Kaynıyor,
1978 - Allahın Askerleri,
2011 - Röportaj Yazarlığında 60 Yıl,
2013 - Çocuklar İnsandır,
Deneme-Derleme
1943 - Ağıtlar, Adana: Halkevi,
1961 - Taş Çatlasa,
1974 - Baldaki Tuz, (1959-74 gazete yazıları)
- Gökyüzü Mavi Kaldı, (halk edebiyatından seçmeler, S. Eyüboğlu ile)
1980 - Ağacın Çürüğü: Yazılar - Konuşmalar, (der. Alpay Kabacalı)
1985 - Yayımlanmamış 10 Ağıt,
1997 - Sarı Defterdekiler: Folklor Derlemeleri, (haz. Alpay Kabacalı)
1995 - Ustadır Arı, İst.: Can,
1995 - Zulmün Artsın,
2009 - Binbir Çiçekli Bahçe,
Destansı roman
1967 - Üç Anadolu Efsanesi,
1970 - Ağrıdağı Efsanesi,
1971 - Binboğalar Efsanesi,
1972 - Çakırcalı Efe,
Şiir
2010 - Bugünlere Bahar İndi.




