Cambridge Üniversitesi bilim insanları, insan beyninin yaşam boyunca geçirdiği karmaşık değişim sürecini ortaya koyan çığır açıcı bir çalışmaya imza attı.
Doğumdan 90 yaşına kadar toplanan yaklaşık 4 bin kişinin beyin taramalarının analiz edildiği bu detaylı araştırma, beynin gelişimini beş ana dönem ve bu dönemleri ayıran dört kritik kırılma noktası üzerinden haritalandırdı.
Araştırmanın sonuçları, prestijli Nature Communications dergisinde yayımlandı.
- 0-9 YAŞ: BUDAMA VE ETKİNLEŞME SÜRECİ
Beyin gelişiminin ilk aşaması olan 0-9 yaş dönemi, beyindeki nöronlar arasındaki bağlantıların büyük bir kısmının "budandığı" bir süreç olarak gözlemlendi.
Bu budama, daha az kullanılan bağlantıları ortadan kaldırırken, daha aktif ve etkili olan ağların korunmasını ve güçlenmesini sağlıyor.
- 9-32 YAŞ: ERGENLİK DÖNEMİ
Çalışmanın en dikkat çekici bulgularından biri, 9 ila 32 yaş arasının beynin en verimli dönemi olarak tanımlanması oldu.
"Ergenlik dönemi" olarak adlandırılan bu geniş aşamada, beynin iletişim ağları en yüksek verimlilik seviyesine ulaşıyor.
Araştırmacılar, bu dönemdeki davranışların ergenlikle karıştırılmaması gerektiği, değişimin sadece bağlantıların gelişim yönünde olduğu uyarısını yaptı.
- 32 YAŞ SONRASI: DENGE VE YAŞLANMA EVRESİ
- 32 Yaş Kırılması: Bu dönüm noktasından itibaren beyin yapısı, daha dengeli ve istikrarlı bir düzene geçiş yapıyor.
- 66 Yaş: Erken Yaşlanma: 66 yaş, beynin "erken yaşlanma" dönemi olarak belirlendi. Bu kırılma noktasında beyindeki bağlantı verimliliği düşmeye başlıyor.
- 83 Yaş: Geç Yaşlanma: En son dönüm noktası olan 83 yaş, "geç yaşlanma" dönemi olarak tanımlandı. Bu yaşlanma süreçlerinde gözlemlenen bağlantı verimliliğindeki düşüş, yaşa bağlı sağlık sorunları ve beyindeki beyaz madde yapısındaki bozulmalarla doğrudan ilişkilendirildi.
