Siyasi meşruiyeti kalmayan Beşar Esad yönetiminin sona
ermesine günler kaldı natıkasının ardından gelinen nokta, Srebrenitsa
trajedisini çağrıştıran kasvetli bir tablonun ortaya çıkmasıyla farklı bir
mecraya yöneldi.
Rus müdahalesinin stratejik bakımından yakıcı etkilerinin
neler olabileceği tartışmaları süre dursun, Suriye deki yeni sancılı süreç,
aslında bir meydan okumaya dönüşmüştür. Yaşanan son gelişmeler ışığında, barış
ve istikrarın nasıl sağlanacağı ve bölge akıbetinin nasıl şekilleneceği doğrusu
çok düşündürücüdür.
Suriye muhalefeti için vazgeçilemez bir katalizör işlevi
gören ve Türk stratejik hamlesinin odak noktasını oluşturan Halep-Hatay
hattının, Rusya eliyle yeniden evirilmekte olması, siyasi kaygı ile yeni
tartışmanın fitilini ateşlemiştir. Bu durum, Rusya yı Türkiye nin yanı başında
yerleşik kılmayı ve askeri açıdan gücünü
genişletmeyi öngören bir hamle olarak algılamak gerekir düşüncesindeyiz.
Bu minvalde Rusya, SU-24 jetinin Türk F-16 sı tarafından
düşürülmesinden sonra askerî operasyonlarını Türkiye yi zora sokacak bölgelere
kaydırması, bir bakıma Türkiye ye karşı güç gösterisine kalkışarak, Suriye de
telafisi zor stratejik bir hamle başlatmayı öngörmektedir.
Türkiye, Rusya ile artma eğilimi gösteren siyasi ve
askeri kutuplaşmaya yönelik kaygan zeminde ilerlerken, bölgesel dengeleri göz
ardı etmeden, Rusya ile ilişkilerini sağlam perspektiften ele alarak içinde
bulunduğumuz bu kritik dönemeçten en az sarsıntıyla çıkma yollarını bulmaya
çalışması, endişeleri nispeten hafifletmeye yönelik katkı sağlayacağı kanaatini
taşıyoruz.
Küresel güçlerin enerji, askeri ve ticari rekabetinin en
yoğun olduğu bu jeopolitik coğrafyada yaşanmakta olan gelişmeler, Suriye, Irak,
Yemen, Somali, Libya da uç veren kirli politikalar, küresel ve bölgesel etkileşimlerin
tezahürünü birer birer ortaya koymaktadır.
Bu çerçevede, Türkiye nin Suriye deki olası siyasi
nüfusunu kırma mücadelesinin manivelası Rusya eliyle yapılırken, bir bakıma
Türkiye, yıllardır teröre karşı verdiği mücadeleyle terörden arındırılmış bölgesel
bir merkez haline gelmeye çalışırken, diğer taraftan şiddet döngüsü
içerisindeki bölgede sürekli olarak olası senaryoların içerisine sokulmaya
çalışılması paradoksal bir yaklaşım olsa gerek.
Suriye de, siyasi kaygıların artarak sürdüğü, siyasi
dengelerin yerli yerine bir türlü oturtulamadığı, küresel mütekebbir ülkelerin
siyasi krizi çözümleme yerine, krizden faydalanma stratejine yönelik
politikaları benimsemeleri, hiç şüphesiz kaygıların vahamet boyutlarında
artmasına neden olmaktadır.
Bölge ülkeleri, siyasi istikrarsızlıklar yüzünden,
ekonomik gelişmeler yerine, salt askeri ve güvenlik amaçlı palyatif çözümlere
yönelmeleri, ister istemez küresel güçlerin ekmeğine yağ sürmekten öteye
gidememektedir.
Bölge ülkeleri, enerji kaynaklarından elde ettikleri
devasa gelirlerini, silah stoklarını güçlendirmek için harcamaları ister
istemez siyasi krizlerin büyümesine ve uzun yıllara yayılmasına neden
olmaktadır.
Bugün, Suriye krizinin doğurduğu korkunç boyuttaki silah
pazarı birçok küresel gücün iştahını kabartmakta ve krizin sonlanmaması için
adeta büyük mücadele örneği verilmektedir. Göç olayının ortaya koyduğu insani
trajedinin göz ardı edilmesi ve bu konuya yönelik ciddi adımların bir türlü
atılamamasının en büyük nedeni bu olsa gerek.
Suriye yi kan gölüne çeviren savaş üreticileri ,
savaştan kaçan mültecileri görmezden gelerek en büyük savaş suçunu işlemeye
devam etmektedirler.
Bugün, Avrupa nın on dört kentinde mülteci karşıtlığı ve
Avrupa nın İslamlaşmasına karşı yürüyüş düzenleyen PEGİDA ya kucak açan savaş
üreticileri , aslında Müslümanları göçe zorlayan anlayışla ortaya koydukları
şiddet trajedisinin birer parçası olarak kendilerini bu sorumluluktan ayrı
koymamaları gerekir kanaatini taşıyoruz.
