Duâ, Müslümanın maddi ve manevi her hâliyle sayısız ihtiyaçlar içinde, hiçbir şeye muhtaç olmayan nokksan sıfatlardan münezzeh kemal sıfatlarla vasıflı olan Allâh-ü Teala Hazretlerine söz ve davranışlarıyla sığınması, hâlini arz etmesi demektir.
Mü’min Sûresi’nin 60. âyetinde Rabbimiz:“…Bana duâ edin, kabul edeyim…” buyurmaktadır.
Nitekim Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- de “Müslümanın duâsı aslâ reddolunmaz. Ancak şu üç şeyden biri sebebiyle reddolur. Eğer kişi günah işlemek veya sıla-i rahmi kesmek için duâ etmişse, buna icâbet edilmez. Veya kişinin yaptığı duânın karşılığı âhirete bırakılır. Veya ettiği duâ nisbetinde o kişiye kötülük dokunması engellenir” buyurmuştur. (Deylemî, Hadis No: 304)
Yine Allahü Teala Hazretleri, bir ayetinden kullarına açık davetini şöyle ilan eder:
“Kullarım sana, Beni sorduğunda (söyle onlara): «Ben çok yakınım. Bana duâ ettiği vakit duâ edenin dileğine karşılık veririm. O hâlde (kullarım da) Benim davetime uysunlar ve Bana inansınlar ki, doğru yolu bulsunlar.” (el-Bakara, 186)
Bu bakımdan Müslümanlar olarak bolca dua etmeli ve dua etmemekten sakınılmayız. Hasan-ı Basrî Hazretleri de bu konuda şöyle bir uyarı yapmaktadır:
“Duâlarınızın kabul olmayacağından korkmuyorum. Duâ edemez hâle gelmenizden korkuyorum.”
DUA EDERKEN ZAMAN VE MEKANIN KIYMETİ ÖNEMLİDİR
Allah'a (c.c) dua ederken ki ruhu siyamızın yanı sıra duanın edildiği mekanın ve zamanında kıymeti önem arz eder.
Duanın kabul edileceğinin umulduğu yerler ve zamanlar vardır. Müslümanlar için manevi ve kutsal değeri olan Mescid-i Harâm, Mescid-i Nebî ve Mescid-i Aksâ ve özellikle Kâbe'nin karşısında, tavaf sırasında Mültezem'in yanında, Kâbe'nin içinde yapılan dualar, kabul ve makbul dualar arasında yer alır. Zemzem çeşmesinin yanında ve Zemzem içerken, Safâ ve Merve tepelerinde sa'y anında, Makâm-ı İbrahim'in arkasında, Arafat'ta, Müzdelife'de, Mina'da, şeytan taşlama anında ve peygamberlerin kabirlerinin yanında.
DUANIN KABUL EDİLECEĞİ ZAMANLAR, MEKANLAR, DURUMLAR
Dua, her zaman ve her yerde yapılabilir. Bununla birlikte mübarek yer ve zamanlarda yapılan duanın kabule daha yakın olduğu İslam kaynaklarında bildirilmiştir.
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“İki şey vardır, asla reddedilmezler: Ezan esnasında yapılan dua ile insanlar birbirine girdikleri savaş sırasında yapılan dua.” [Muvatta, Nidâ 7, (1, 70)]
Ayrıca, duanın makbul olduğu vakitler şunlardır:
Kadir gecesi
Gecenin son kısmı ve farz namazların bitiminden sonrası
Ezan ile kamet arası
Gecenin herhangi bir saati
Ezan okunduğu zaman
Yağmur yağdığı zaman
Safların Allah yolunda düşman üzerine yürüdüğü zaman,
Cuma gününün herhangi bir saati
(En kuvvetli görüşe göre, Cuma günü ikindi vaktinin son saatidir). Hutbenin okunduğu, cuma namazının kılındığı saat de olabilir.
Zemzem suyunun sadaka niyeti ile içildiği zaman
Secde anında
Geceleyin uykudan uyanıp da, bu konuda Sünnette bildirildiği gibi dua edildiği zamanAbdestli olarak uyuyup, gece uyanınca dua edildiği zaman
Bir ölüm olayının arkasından insanlara dua edildiği zaman.
Son teşehüdde Rasulullah (s.a.v)’e salat getirdikten ve Allah (c.c.)’a hamd ü sena ettikten sonra dua edildiği zaman.
Allah (c.c.)’a İsm-i Azamı ile dua edildiği zaman (Allah’a ism-i azam ile dua edildiğinde kabul olunur. O, İsm-i Azam ile istendiğinde verilir). (51, 52, 53 No’lu hadislere bakınız).
Müslümanın Müslüman kardeşine gıyabında dua ettiği zaman
Arafat’da arefe günü dua edildiği zaman
Ramazan ayında dua edildiği zaman
Müslümanlar zikir meclislerinde toplandıkları zaman
Kalbin Allah (c.c)’a yöneldiği ve ihlasın kuvvetlendiği durumda dua edildiği zaman
Mazlum, kendine zulmedene beddua ettiği zaman
Babanın çocuğuna dua ettiği veya beddua ettiği zaman
Yolcu dua ettiği zaman
Oruçlu olanın, iftar edinceye kadar yapacağı dua
Oruçlu kişinin iftar anında yaptığı dua
Çaresiz kimsenin duası
Adil imamın duası
Hayırlı evladın ebeveyni için yaptığı dua
Abdest aldıktan sonra, konuyla ilgili olarak sünnette belirlenmiş şekli ile dua edildiği zaman
Küçük cemreyi taşladıktan sonra yapılan dua
Orta cemreyi taşladıktan sonra yapılan dua
Kabe’nin içinde yapılan dua. Hicr’in içinde yapılan dua da böyledir. Çünkü Hicr, Beyt’in bir parçasıdır.
Safa tepesinde yapılan dua
Merve tepesinde yapılan dua
Meş’ar-ı Haram’da yapılan dua
