Tekirdağ'da tarımsal atıkların ekonomiye kazandırılmasıyla ilgili çarpıcı bir bilimsel gelişme yaşandı. Namık Kemal Üniversitesi'nde yürütülen araştırmada, geleneksel Velimeşe bozasından izole edilen yerel bir maya türü kullanılarak, üzüm posasından 'tek hücre yağı' üretildi. Üstelik bu yağ, içerdiği Omega 3 ve antioksidanlarla hem sağlık hem de sürdürülebilirlik açısından dikkatleri üzerine çekti.
TEKİRDAĞ'DAN DÜNYAYA BİLİMSEL KATKI
Namık Kemal Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuncay Gümüş ve ekibinin geliştirdiği bu projeye TÜBİTAK 1001 Programı destek verdi. Projede görev alan akademisyenler arasında Doç. Dr. Deniz Damla Altan Kamer, Doç. Dr. Gülce Bedis Kaynarca, Prof. Dr. Murat Taşan ve Dr. Emel Yücel de yer aldı.
'BÖLGEMİZE AİT YERLİ MAYAYLA ÜRETTİK'
Prof. Dr. Gümüş, yapılan çalışmada kullanılan mayaların bölgeye özgü olduğunu vurguladı. 'Bölgemizde geleneksel olarak üretilen bozalardan yerli ve endemik maya türlerini izole edip tanımladık. Bu mayalarla yağ üretimini gerçekleştirdik. Böylece yerel kaynaklara dayalı bir üretim modeli ortaya koyduk' dedi.
1 KİLOGRAM POSADAN YÜZDE 25 ORANINDA YAĞ
Gümüş, üzüm posası üzerinde yaptıkları deneylerde 1 kilogram atıktan yaklaşık %25 oranında tek hücre yağı elde ettiklerini söyledi. Bu yağın öncelikli olarak gıda takviyesi sektöründe değerlendirilmesi planlanıyor. Ayrıca proje için patent başvurusunun da yapılacağı bildirildi.
OMEGA 3, LİKOPEN, BETA KAROTEN: BİYOAKTİF ZENGİNLİK
Üretilen yağın içeriği de en az üretim yöntemi kadar dikkat çekici. Yapılan analizlerde bu özel yağın yüksek oranda Omega 3 ve Omega 6 yağ asitleri içerdiği tespit edildi. Ayrıca likopen ve beta karoten gibi biyoaktif bileşenler de yağın içinde yer alıyor. Bu maddeler güçlü antioksidan ve antikanserojen etkileriyle biliniyor.
TARIMSAL ÜRETİM ZORLAŞIRKEN BU YAĞ UMUT VERİYOR
Küresel ısınma, iklim krizi ve daralan tarım alanları nedeniyle yağ üretiminde alternatif kaynak arayışı her geçen gün önem kazanıyor. Bu yeni yöntemin, hiçbir tarım alanı gerektirmemesi ve iklim koşullarından bağımsız üretim imkânı sunması sebebiyle büyük potansiyele sahip olduğu belirtildi. Prof. Dr. Gümüş, 'Dünya genelinde artan nüfus ve tarımsal kaynakların kısıtlılığı nedeniyle sürdürülebilir kaynaklara yönelmek kaçınılmaz hale geldi' diyerek projenin çevresel ve ekonomik katkılarına dikkat çekti.
ZEYTİNYAĞI VE BALIK YAĞINA ALTERNATİF OLABİLİR
Elde edilen tek hücre yağının zeytinyağı, balık yağı ve hatta palm yağı gibi yaygın kullanılan yağlara alternatif olabileceği belirtiliyor. Ürünün daha geniş çapta üretilebilmesi için üniversite-sanayi iş birliğiyle ölçekleme çalışmalarına başlandığı da açıklandı. Sonuçları uluslararası bilimsel dergilerde yayımlanan proje, Türkiye'den çıkan ve dünyada ses getiren bilimsel adımlar arasında yerini almaya aday.