İnsan hayatı genel olarak çocukluk, gençlik, yetişkinlik,
yaşlılık ve ihtiyarlık olmak üzere beş evreye ayrılıyor.
Bu evreden diğerine geçişte kesin yaş sınırları yoktur.
Bu gelişme seyri bütün insanlar için aynıdır.
Ergenlik yılları, bir anlamda toplumsal gelişim ve uyum
yıllarıdır.
Ergenin sosyalleşme sürecindeki başarısı, bu döneme iyi
hazırlanmış olmasına bağlıdır.
Sosyal gelişim içinde ergenin bağımsızlaşması da önemli
bir konudur.
Ayrıca bu dönemde ailesiyle, arkadaşlarıyla ve
öğretmenleriyle olan ilişkileri de ayrı bir özellik taşıyor.
Çocukluğunda anne-babasına bağımlı olan ergen, artık bu
bağımlılıktan çıkmakta ve bağımsız bir birey olmaya yönelmektedir.
Ergenlik dönemlerinde sorunlar had safhasındadır.
Özellikle kızlar erkeklerden daha sorunludur.
Sevgi ve güven ortamı içinde büyüyen çocukların ergenlik
döneminde başarılı olmaları için gerekli ortam hazırlanmış demektir.
Ergenlerin sosyalleşmesinde arkadaş ilişkileri hayatının
en önemli safhasını oluşturuyor.
Sosyal gelişme içinde ergen, arkadaş çevresinin
değerlerini ve dünya görüşünü çok önemser.
Bu surette ergen için anne-babasının ve diğer
yetişkinlerin görüşleri geri plandadır.
***
Ergenlik süreci, biyolojik olarak büyümenin hızlanması ve
ikincil seks belirtilerini ortaya çıkmasıyla başlıyor.
Ergenlik bedensel değişmeleri, kızlara genç kız,
erkeklere de erkek görünümü kazandırıyor.
Buluğa erme, kızlarda genellikle erkeklerden bir iki yıl
önce başlıyor.
Buna karşıt olarak hormonların çalışmasıyla erişkine
özgü cinsel duygular beliriyor.
Ergen bu yeni, yoğun duygularla tanışmak ve ortaya çıkan
yeni duruma uyum sağlamak zorundadır.
Çocukluktan erişkinliğe geçiş olan ergenlik dönemi,
bireyde gözlenebilen sürekli ve süratli gelişimi kapsıyor.
Büyüme ve cinsel gelişmenin getirdiği farklılıklara
alışmak ve yeni duruma uygun davranışlar sergilemek gencin hayatını hem
geliştirir, hem de dönüştürüyor.
Ergenlikte üreme özellikleri, kadınsı ve erkeksi
özellikler belirginleşir.
Kız çocukları doğduklarında binlerce olgunlaşmamış
yumurta dünyaya getiriyor.
Ancak ergenlikte bu yumurtalar olgunlaşıp adet kanaması
şekline dönüşüyor.
Bedensel gelişim açısından özellikle boy ve kilo gelişimi
tepe noktasına ulaşır.
Ergenler, kendileriyle, nasıl göründükleriyle ve
başkalarının nasıl göründükleriyle çok ilgilidirler.
Bu yüzden aynanın karşısında özellikle kızlar saatlerini
harcarlar.
Ergenlik çağındaki kimseler için, çok kural yerine az
kural konmalı ve yapılan yanılgılar da çok büyütülmemelidir.
En küçük bir olumsuz davranışı sanki büyük bir suç
işlemiş gibi karşılamaktan çekinilmedir.
***
Ergenlikteki Sosyal Gelişim
Toplum içinde sivrilmek ve kendini kabullendirmek
ister.
Toplumun kurallarına uyum sağlamada çoğu zaman
zorlanır. İstediği olmayınca karşı çıkar.
Arkadaş edinme çabaları yoğunluk kazanır.
Aileden bağımsız olabilme uğraşına girer.
Arkadaşlarının ve davranışlarının eleştirilmesine tepki
gösterir.
Ev içinde ve evin dışında birçok sakarlıklar gösterir.
Büyüdüğünü ailesine ve çevresine kendini ispatlamak
için olumlu ve olumsuz davranışlar sergiler.
Arkadaş grubunun etkisi altındadır. Giyimi,
davranışları onlar gibidir.
Başta ailesine ve yaşadığı topluma karşı özgürleşme
isteği yoğunluk kazanır.
***
Ergenlikte Cinsel Gelişim
Fiziksel gelişimle birlikte, cinsel fonksiyonlar
devreye girer.
Karşı cinse karşı cinsel duyguları artar.
Güzel görünme ve karşı cinse kendini beğendirme duygusu
öne çıkar.
Cinsel dürtüleri öne çıktığı için, özel konuları
devamlı konuşmak ister.
Bu dönemde ergen, anne ve babasına karşı olan
bağımlılığından koparak aile dışındaki arkadaşlarıyla olmak ister.
Cinsel kimliği oluşmaya başlar. Kızlar kadınlar gibi,
delikanlılarda erkekler gibi davranmaya başlar.