Dolardaki artış, yani TL’deki değer kaybı ekonomiyi ciddi olarak etkiliyor.
TL ZAYIFLADIKÇA DOLARİZASYON ARTIYOR
TÜRMOB’un “DolarizasyonRaporu”na göre, Türkiye ekonomisi, “yüksek dolarizasyon” sınırına çok yakın bir noktada bulunuyor. Dolarizasyon, yabancı para birimlerinin yerel para biriminden daha yaygın kullanılmasını ifade eden bir ifade ve bunun artması da artan enflasyon ile birlikte TL’deki değer kaybının hızlandığına işaret ediyor. Raporda ayrıca, gelecek 1 yıl içinde dış borç servisi ve cari açık finansmanı için 200 milyar dolardan fazla bir döviz girişine ihtiyaç duyulacağı belirtiliyor.
DEVALÜASYONUN FATURASI 421 MİLYAR TL
TÜRKİYE’NİN brüt dış borcu Haziran 2016’da 421 milyar dolar, net borcu ise 262 milyar dolar olarak açıklandı. 21 Eylül tarihinde dolar kuru 2.94 TL iken, dış borcun TL karşılığı 1 trilyon 237 milyar TL’ye karşılık geliyordu. 11 Ocak’ta dolar kuru 3.94’e tırmanırken, borç ise 1 trilyon 658 milyar TL’ye fırladı. Yani 3.5 ayda dış borcun TL karşılığı “durduk yerde” 421 milyar TL yükselmiş oldu. 3.5 ayda yaşanan 1 TL’lik, yani yüzde 34’lük devalüasyonun faturası 421 milyar TL oldu.
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’nin (TÜRMOB) tarafından yapılan yazılı açıklamada, Birliğin “DolarizasyonRaporu”na yer verildi.
Rapora göre, dolar kurundaki her 1 kuruşluk artış, Türkiye’nin toplam dış borçlarının karşılığını 4.2 milyar lira büyütüyor. Gelecek bir yıl içinde 164 milyar dolarlık dış borç servisi gerçekleştirmesi gereken Türkiye, cari açık finansmanı ile birlikte 200 milyar doların üzerinde net döviz girişine ihtiyaç duyuyor. Özellikle reel sektörün yüksek boyutlardaki döviz pozisyon açığı, Türkiye ekonomisini dış kaynak girişine aşırı bağımlı kılıyor.
Dövizde kronikleşen yükseliş eğilimi, maliyet enflasyonuna yol açarken, döviz açığı bulunan firmaların bilançoları üzerinde olumsuz etki yapıyor, ithal girdiye bağımlı sanayi kolları başta üretimi baskılıyor, yatırımları caydırıyor.
DÖVİZ MEVDUATININ YARISI İSTANBUL’DA
Aralık 2016 sonu itibarıyla 529.4 milyar lira olan Türkiye’deki toplam yabancı para mevduat hacmi baz alındığında bunun 300.7 milyar lira ile yüzde 46.8’i İstanbul’da yaşayanlara ait bulunuyor. Toplam yabancı para mevduat hacminde Ankara 67 milyar lira ve yüzde 15.7 payla ikinci, İzmir 25.8 milyar lira yüzde 5.7 payla üçüncü sırada.
İller bazında tasarruf mevduatı hacmi içinde dövizin payının en yüksek olduğu ilk 4 il, Orta Anadolu’da bulunuyor. 2016 sonu itibarıyla bankalardaki her 100 liralık mevduatın Nevşehir’de 55.3, Aksaray’da 53.7, Yozgat’ta 50.4 ve Kırşehir’de 59.9 lirası yabancı para hesaplarında bulunuyor.
