İkinci Dünya Savaşı'ndan mağlup çıkan Almanya, ABD, İngiltere, Fransa ve eski Sovyetler Birliği tarafından 4'e bölündü. 1949'da ABD, İngiltere ve Fransa'nın kontrolündeki bölgelerin yönetimleri birleştirilerek Federal Almanya Cumhuriyeti (BRD) kurulurken eski Sovyetler Birliği yönetimi altında bulunan bölgede de aynı yıl Demokratik Almanya Cumhuriyeti (DDR) ilan edildi ve ülke ikiye bölündü. Daha sonraki yıllarda ekonomik sebeplerden dolayı genç ve iyi eğitimli 2,5 milyondan fazla kişi, Doğu'dan Batı Almanya'ya kaçtı.
UTANÇ DUVARI OLARAK ANILIYOR
Bu kaçışları engellemek isteyen Doğu Almanya yönetimi, 12 Ağustos 1961'de Berlin'de gizlilik içinde sınırı kapatma kararı alarak eski Sovyet yönetiminin yer aldığı bölgeyi dikenli tellerle çevirdi. Bu teller de kaçışları engelleyemeyince 17 Ağustos 1961 gecesi, daha sonra "utanç duvarı" olarak anılacak 3,6 metre yükseklikteki Berlin Duvarı tuğlalarla örülmeye başlandı ve Almanya fiziki şekilde de duvarlarla bölünmüş oldu. Berlin Duvarı, aynı zamanda Almanya'yı, Avrupa'yı ve dünyayı iki blok şeklinde ayırdı ve "Soğuk Savaş"ın simgesi oldu. "Demir perde" olarak da anılan ve Berlin'in ortasından geçerek kenti ikiye ayıran duvar, şehrin çevresinde yaklaşık 155 kilometre uzunluğunda örüldü.
SINIRI AŞMAK İSTEYENLER ÖLDÜRÜLDÜ
Daha sonraki yıllarda etrafındaki güvenlik önlemleri artırılarak gözetim kuleleri ve iç duvar gibi başka unsurlar da eklenerek duvar genişletildi. Süreç içinde bölgeye 302 gözetleme kulesi yerleştirildi ve 11 binden fazla Doğu Almanya askeri Berlin sınırında görev yaptı. Doğu ile Batı Berlin arasında 8 sınır kapısı kuruldu. Doğu Almanya'da yaşayanların bazı istisnalar dışında Batı Almanya'ya geçişine izin verilmiyordu ve bu, suç teşkil ediyordu. Doğu Almanya rejiminde çok sayıda kişi, sınırı ve Berlin Duvarı'nı aşmak isterken öldürüldü. Kayıtlara göre bu sayı 136 olsa da gerçek sayının daha yüksek olduğu belirtiliyor.
DUVARIN YIKILIŞ SÜRECİ
1980'lerde eski Sovyetler Birliği'nin Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'un açıklık ve yeniden yapılanma (Glasnost ve Perestroyka) politikasıyla başlayan süreç, 1989'da Doğu Almanya'yı da etkisi altına alınca halk, özgürlük için sokaklara çıktı. Binlerce eski Doğu Almanya vatandaşı, 1989'un yaz aylarında Macaristan ve o dönem adı Çekoslovakya olan ülke üzerinden Batı Almanya'ya kaçmaya başladı. Doğu Almanya'da başta Leipzig ve Berlin olmak üzere, Doğu Almanya'nın birçok kentinde "Biz halkız" sloganıyla protestolar düzenlenerek ülke siyasetinin değiştirilmesi istendi. Bu gösterilere Doğu Almanya hükümeti kayıtsız kalmadı ve seyahat düzenlemesi yapmaya mecbur oldu.
28 YIL 2 AY 28 GÜN AYAKTA KALDI
Doğu Almanya'yı yöneten Almanya'nın Sosyalist Birlik Partisi (SED) Sözcüsü Günter Schabowski, 9 Kasım akşamı basının karşısına geçerek hükümetin seyahat düzenlemesine ilişkin kararını okudu. Schabowski, bir gazetecinin bu düzenlemenin ne zamandan itibaren geçerli olacağını sorması üzerine "İvedilikle hemen!" yanıtını verdi. Bu sözlerin yayılması üzerine Doğu Alman halkı, sınır geçiş noktalarına akın etti. İnsanlar üstlerine çıktıkları duvarı yıkmaya başladı. Sınır kapılarından veya duvarın üzerinden atlayarak kentin diğer tarafına geçen Doğu Berlinliler ile onları karşılayan Batı Berlinliler kucaklaştı. Böylece 28 yıl 2 ay 28 gün ayakta kalan "Demir Perde", 9 Kasım 1989 'da yıkıldı ve bu, Soğuk Savaş döneminin de sonu oldu.
