Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 raporunu masaya koydu, rakamlar dudak uçuklattı.
Sosyal koruma harcamaları bir yılda yüzde 84 artarak 5 trilyon liraya dayanırken, devletten maaş ve yardım alanların sayısı 18 milyon 344 bine ulaştı.
Enflasyonla mücadele ve hayat pahalılığı gölgesinde geçen 2024 yılı, devletin kasasından çıkan sosyal yardım faturasını da kabarttı.
TÜİK'in açıkladığı son veriler, sosyal güvenlik şemsiyesi altındaki nüfusun hızla arttığını ve harcama kalemlerinde aslan payının kime gittiğini net bir şekilde ortaya koydu.
Fatura 5 Trilyona Dayandı
Verilere göre devletin sosyal koruma kalkanı için harcadığı tutar, bir önceki yıla göre yüzde 84,1 gibi devasa bir artış gösterdi.
2024 yılında toplam harcama 4 trilyon 964 milyar 532 milyon lira olarak kayıtlara geçti. Bu paranın neredeyse tamamı (yüzde 98,2) doğrudan vatandaşa yardım olarak döndü.
Harcamaların Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içindeki payı ise yüzde 11,1 olarak hesaplandı.
Yani Türkiye, ürettiği her 100 liranın 11 lirasını sosyal korumaya ayırdı.
Aslan Payı Emekli ve Yaşlının
Harcama pastasına bakıldığında en büyük dilimin emekliler ve yaşlılar için kesildiği görüldü.
Kasadan çıkan paranın 2 trilyon 276 milyar lirası emekli ve yaşlılara giderken, ikinci sırada 1 trilyon 528 milyar lira ile hastalık ve sağlık bakımı harcamaları yer aldı.
Bu tablo, Türkiye'nin yaşlanan nüfusu ve sağlık sisteminin bütçe üzerindeki ağır yükünü de gözler önüne serdi.
Dul ve yetimlere yapılan harcamalar ise yüzde 1,1'lik payla bu kalemleri takip etti.
Nakit Destek Ön Planda
Yardımların şekli de raporda detaylandırıldı.
Vatandaşa ulaştırılan desteğin yüzde 62,5'i doğrudan nakit olarak ceplere girdi.
Nakdi yardımlarda da yine emekliler başı çekerken, şartlı yardımlarda (yüzde 11,3) ibre aile ve çocuk desteklerine döndü.
Aile ve çocuk yardımları, şartlı desteklerin yarısından fazlasını oluşturdu.
18 Milyonluk Dev Ordu
Belki de raporun en çarpıcı verisi "maaş ve yardım alan kişi" sayısındaki artış oldu.
Emekli, dul, yetim veya engelli maaşı alanların sayısı bir önceki yıla göre yüzde 3,5 artarak 17 milyon 477 bin kişiye yükseldi.
Sosyal koruma kapsamında yapılan toplam maaş yardımı sayısı ise 2023'teki 17 milyon seviyesinden, 2024'te 18 milyon 344 bine fırladı.
Bütçedeki payı artan sosyal harcamaların, önümüzdeki dönemde artan yaşam maliyetleri ve demografik değişimle birlikte nasıl bir seyir izleyeceği şimdiden ekonomi yönetiminin en kritik gündem maddelerinden biri oldu.
