Rusya nın Suriye de kaba güce dayalı dış politika
anlayışını sahnelemeye başlaması, bölgedeki mevcut oyunu kurallar ve aktörler
bazında etkilemeye başladı. Süreç, çok net bir şekilde bu krizde aktif bir
şekilde rol oynayan tüm oyuncuları net bir tercihe ve gerekirse kendi
aralarında hiç bir kural tanımayan yeni bir mücadeleye, daha somut bir tabirle
hibrit savaşlara doğru itiyor.
Savaşın alanının sadece Suriye ile sınırlı kalmayacağı,
doğrudan ve dolaylı etki boyutuyla Türkiye ve İran dışında yükselen üç büyük
gücü etkileyeceği de artık netlik kazanmış durumda. Eğer bu savaş, alan olarak
sadece Suriye ile sınırlı kalmaz ve bir an önce sona erdirilemez ise,
Avrupa dan Uzak Doğu ya kadar uzanan geniş bir coğrafyayı etkileyecek gibi.
Daha somut bir tasvirle, yıkık Berlin duvarlarından, yeniden inşa edilmiş
Stalingrad a ve Çin Seddi ne kadar uzanan geniş coğrafya açık bir hedef
konumunda.
***
Evet, Yeni Soğuk Savaş ın batıdan doğuya doğru üç temel
hedef ülkesi Almanya, Rusya ve Çin. Bu hedeflere varma noktasındaki iki ara
hedef ise Türkiye ve İran. Çin uçak gemisi Varyag ın Akdeniz misyonu ile
Almanya Başbakanı Merkel in apar topar Türkiye ziyaretlerini ve elbette Türk
Genelkurmayı nın koridorlarında tur atan Rus generallerin varlığını, eğer
turistik bir gezi olarak yorumlamaz iseniz, başka türlü değerlendirmek mümkün
değil.
Dolayısıyla, Suriye üzerinden yeni bir denklem ve bu
bağlamda yeni bir kutuplaşma süreci hız kazanmış durumda. Tüm dünya açısından
kartların yeniden dağıtılmaya başlandığı bir sil baştan durumu söz konusu.
***
Tarihsel kodlara dönüş sürecinde taşların yerinden
fazlasıyla oynadığı bu gri ortamda yeni Sykes Picot lar gündemde. Mevcut ve
yükselen güçler arasında dünyanın yeniden tanzimini, paylaşımını esas alan Yeni
Sykes Picot mücadele-müzakereleri eş zamanlı olarak hem alanda hem de diplomasi
masalarında kendisini hissettiriyor. Bundan ötürü de oyun her geçen gün daha da
şiddetleniyor ve kanlı bir hal alıyor.
Eski Sykes Picot düzeni, Osmanlı İmparatorluğu nun
paylaşılması üzerine inşa edilmişti. Ama süreç içerisinde yaşanan gelişmeler
çok sayıdaki yama girişimlerine rağmen artık bunun devam ettirilemeyeceğini
gösteriyor. Dolayısıyla yeni süreçte inisiyatif sahibi olmak ve alan hakimiyeti
sağlayabilmek düne göre çok daha fazla önem kazanmış durumda.
***
Bu da güç boşluğunun yaşandığı Genişletilmiş
Avro-Afrasya Coğrafyası demek. Yani, şu an varisleri halen hayatta olan iki
eski imparatorluğun hâkimiyet alanı. Birisi Osmanlı, diğer ise Çarlık Rusyası
(hatta bunu SSCB olarak da nitelendirebilirsiniz). Her iki ülke de bu durumun
farkında. Nitekim 11 Eylül sonrası sahnelenmeye başlayan Yeni Büyük Oyun u
deşifre eden Türkiye ve Rusya, bu oyunun iki ara hedefinin o tarihten itibaren
kendilerinin olduğunu da deşifre etmiş durumdalar. Bundan dolayı da, 11
Eylül ün hemen ardından, apar topar sayılabilecek bir sürede Avrasya da
İşbirliği Eylem Planı nın Kasım 2001 de imzaladılar. Verilen mesaj çok netti,
her ne pahasına olursa olsun savaşmayacağız, bizi savaştıramayacaksınız!
***
Dolayısıyla bu alanda miraslarına sahip çıkma mücadelesi
veren ve bunu mücadele değil de, işbirliği çerçevesi içerisinde Avrasya da iki
büyük ortak olarak gerçekleştirmek isteyen iki ara güç bertaraf edilmek
isteniliyor. Bunun en kestirme ve en radikal sonuç getirici yöntemi ise, iki
ülkenin savaştırılmasından geçiyor.
Türkiye-Rusya arasında son dönemde tırmanışa geçen
krizlerin altında da işte bu neden yatıyor. Her kriz sonrası NATO ve başta ABD
olmak üzere Batı dan gelen destek mesajları ile birlikte, en son düşürülen
İnsansız Hava Aracı (İHA) örneğinde görüldüğü üzere fail olarak Rusya isminin
ilk etapta telaffuz edilmesi bir tesadüf olmasa gerek!
***
Türkiye ye yönelik terör saldırısı zamanlama boyutuyla
işte bu açıdan da çok önemli. Daha önce Türkiye yi sadece PKK ile hizaya
getirmeye çalışan güçler bu taşeron örgütün artık yeterli olmadığını görünce,
IŞİD gibi daha büyük taşeron örgütleri devreye sokabilecekleri mesajlarını da
vermekten çekinmiyorlar. Konumuz itibarıyla buradaki asıl mevzu, patlama
sonrası IŞİD ile birlikte Rusya adının da zikredilmesi. Bir taşla bir kaç kuş
birden vurmak istiyorlar...
Dediğimiz gibi, oyun çok kirli ve bu kanlı oyuna gelmemek
gerekiyor. Özellikle de bir kazara savaş durumundan fazlasıyla uzak durmak
şart. Çünkü bunun kazananı Türkiye ve Rusya olmayacaktır. Generallerin koridor
ziyaretlerinde de muhtemelen birilerine pışık hareketi yapılıyor. Yoksa bu
kadar rahatsız olmazlardı...
