Türkiye'de emeklilik sisteminin temelini çalışılan gün sayısı oluşturuyor. Gerekli prim ve gün sayısını dolduran vatandaşlar, yaş şartını karşıladıktan sonra emekli olabiliyor. Buna karşın gün eksiği olan ya da çalışmasına rağmen sigorta başlangıcı geç yapılan çalışanlar, toplu ödeme yaparak emekliliğe hak kazanıyor. Başta 48-51 yaş aralığında olanlar olmak üzere yüz binlerce vatandaş borçlanma yöntemiyle erken emekli olabilir. SGK mevzuatında yer alan borçlanma hakkının ayrıntıları kamuoyuyla paylaşıldı.
48-51 YAŞ ARALIĞINDAKİLERE ERKEN EMEKLİLİK FIRSATI
SGK mevzuatındaki borçlanma hakkı özellikle 48, 49, 50 ve 51 yaş grubundaki sigortalıları doğrudan etkiliyor. Sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 öncesinde olanlar Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamında değerlendiriliyor. EYT grubu içerisinde yer alan kadınların emekli olabilmesi için 20 yıl, erkeklerin ise 25 yıl sigortalı olması ve prim günlerini tamamlaması yeterli.
8 Eylül 1999 sonrasından itibaren sigorta girişi yapılan çalışanların emekli olabilmeleri için yaş şartını karşılaması gerekiyor. SGK mevzuatına göre; özel şartların sağlanması durumunda sigorta başlangıç tarihini öne çekmek mümkün.
GEÇMİŞE DÖNÜK BORÇLANMA EMEKLİLİK YOLUNU AÇABİLİR
Mevzuata göre normal şartlarda çalışılmamış günlerin parayla satın alınabilmesi mümkün değil. Emeklilik sürecinde özel durumları göz önünde bulunduran SGK, geçmişe dönük borçlanmaya izin veriyor. SGK Kanunu'nun 41. maddesinde belirtilen istisnai durumların başında askerlik ve doğum borçlanmaları geliyor. Kanun doğum yapan kadın sigortalılara 6 yıla kadar prim elde edebilmesine izin veriyor. Askerlik vazifesini yerine getiren erkeklere de er veya erbaş olarak geçirdikleri süre kadar borçlanma hakkı tanınıyor.
Kanun'a göre borçlanma hakkı tanınan diğer özel durumlar ise şöyle:
- Memurların Ücretsiz İzinleri
- Doktora ve Tıpta Uzmanlık
- Avukatlık Stajı
- Haksız Tutukluluk
- Grev ve Lokavt
- Fahri Asistanlık
- Seçim Süreçleri
- Kısmi Süreli Çalışma
SİGORTA BAŞLANGIÇ TARİHİ DE DEĞİŞEBİLİYOR
Emeklilik yaşının belirlenmesinde en önemli etkenlerden birisi de sigorta başlangıç tarihi. SGK Kanunu'nda tanınan hak askerlik ve doğum süreçlerinin sigorta başlangıç tarihinin değiştirilmesine de olanak tanıyor. Mevzuata göre, askerlik görevini sigorta başlangıç tarihinden önce yapanların erken emekli olma imkânı elde ediyor. Staj sigortası sonrası doğum yapan kadınlar da başlangıç tarihlerini geriye çekebiliyor.