Rusya‘nın Krasnodar eyaleti sınırları içerisindeki Adigey Cumhuriyeti‘nin başkenti Maykop, 150 yıllık bir hasrete şahit oldu. 1864 yılındaki sürgünde dedeleri Yalova‘ya yerleşen Emin Avcı, atalarının izini sürmek için Maykop‘a gitti ve o köyü aradı. Yani Yalova‘nın Örencik köyünde başlayıp Maykop‘un Tevhil köyünde son bulan bir özlemin hikaye...
Timuçin Mercanoğlu
1864-1907 sürgünüyle yurtlarından edilen Adigelerin (Çerkes) vatanlarına duydukları hasret, aradan geçen 150 seneye rağmen dinmedi. 1864 sürgününde Yalova‘nın Örencik köyüne yerleşen Hatae ailesinin 4. Kuşağı Emin Avcı, vatan hasretine daha fazla dayanamadı. Dedelerinin sürüldükleri Kafkasya olarak bilinen bölgeye gitti ve köyünü bulabilmek için her yolu denedi. Ve Türkiye‘den yola çıkan bir Adige...
Vatan topraklarında atalarının köyünü arıyor. 1864 sürgünüyle Yalova‘nın Örencik köyüne yerleşen Hatae ailesinin 4. kuşağı olan Emin Avcı, 150 yıllık vatan hasretini gidermek için sürüldükleri toprağa gidiyor. Amacı ise dedelerinin köyünü, sonra da kaldıkları evi bulabilmek. Büyük bir sevgiyle yüklü olan Emin Avcı, Maykop‘taki Adigelerle konuşurken gözlerinde beliren pırıltı ele veriyor özlemin büyüklüğünü, yükünü...
Sanki yeni bir coğrafyayı keşfedercesine meraklı, heyecanlı bir yolculuk yapıyor. 150 yıllık bir hasretin dışa vurmasıdır belki de bu özlemin altında yatan sebepler... Bu hasretin kıvılcımını ancak yaşayanlar bilebilir.
3 günde köyünü buldu
Asıl yolculuk ise dedelerinin yaşadığı Maykop şehri. Emin Avcı, Adigece yerleşim adları ve çevredeki Adigelerden duyduklarıyla kendi köyünü arıyor. Maykop yakınlarındaki köyleri geziyor. 3 gün boyunca yaptığı araştırmalar sonuç veriyor. Dedelerinin, Maykop‘a yaklaşık 70 km uzaklıktaki Tevhil köyünde yaşadığını öğreniyor. Köyünü bulduğu anda duygusal anlar yaşayan Emin Avcı‘nın gözlerinde ataları beliriyor, gözleri yaşarıyor. Bu duygusal bir an, kelimelerle çok da fazla ifade edilemiyor. Emin Avcı, sürgün edildikleri vatan toprağından bir parça geri almak istiyor. Köyü olan Tevhil‘den bahçeli bir ev almayı düşünüyor.
Mutlu hasret
Emin Avcı, mutluluğunu şu sözlerle paylaşıyor: "Uzun yıllardır içimde var olan hasret, beni Türkiye‘den tâ uzaklardaki ana vatanıma getirdi. Babamızdan, dedemizden duyduklarımız ve gördüklerimiz, bizi korudu ve aslımıza yabancılaşmadık. Türkiye‘de bir milyondan fazla Adige yaşıyor. Bizim bir vatanımızda Türkiye oldu. Türkiye‘mizi de ana vatanımız olan Adigey‘i de çok seviyoruz. Bugün çok mutluyum. 150 yıl önce zorla çıkarıldığımız vatanımı, köyümü gördüm. Aynı zamanda da burada yaşayan akrabalarımla hasret giderdim."
Türkiye‘de 1 milyondan fazla
1864-1907 sürgününden sonra köylerinden sürülen Adigelerin büyük bir bölümü Sibirya tarafına bir kısmı da Türkiye‘ye yerleşti. Türkiye‘de Çerkes olarak da anılan Adigeler, Kuzeybatı Kafkasya‘nın yerli halkıdır. Batı Çerkezleri ve Doğu Çerkezleri olarak iki ana lehçe ve kabileler grubuna ayrılıyorlar. Günümüzde Adigelerin büyük bir bölümü Rusya sınırları içindeki Adigey Cumhuriyeti, Karaçay Çerkes Cumhuriyeti, Kabardey-Balkar Cumhuriyeti ile Krasnodar eyaletinde yaşıyor. Bir milyondan fazla Adige de Türkiye‘nin birçok şehrine yayılmış durumda.