Zamanla alakalı önceki yazılarımızda ayetler, hadisler ve kelâm-ı kibarlarla vaktin önemini ifade etmeye çalıştık. Peki, elimizdeki bu verileri ve örnekleri günlük hayatımıza nasıl aktaracağız? Bu bölümün daha pratik olması ve günlük yaşantımıza bir katkı sunması amacıyla aşağıdaki gibi bir program çıkarabiliriz:
Uygulama İçin Pratik Bir Program
1. Gece İbadeti: Bütün insanlar uykudayken Allah rızası için teheccüd namazı kılabilirsek, ne mutlu bize!
2. Cemaatle Namaz: Namazlarımızı, özellikle de sabah ve yatsı namazlarını mümkün olduğunca cemaatle kılmaya gayret edelim.
3. Güne Başlangıç: Sabah namazından sonra işrak vaktine kadar uyumamaya çalışalım. İşrak namazını kıldıktan sonra diğer işlerimize yönelelim.
4. Kuşluk (Duhâ) Namazı: Kuşluk namazını kılmayı bir alışkanlık haline getirelim.
5. Nefis Muhasebesi: Her gün yatarken kendimize, “Ben bugün Allah için ne yaptım? O’nu razı edecek bir hayat sürdüm mü?” diye soralım. Herkesin kendi nefsini muhasebe etmesi gerekir. Zira bu sorgulama ertelenir ve Allah korusun, ölüm döşeğinde insanın aklına gelirse, telafisi mümkün olmayan bir sonla karşılaşılabilir. Her gece yatağımıza, belki de bir daha sabaha gözümüzü açamayacağımızı düşünerek girmeliyiz.
6. Kur’an’la Hemhâl Olmak: Her gün belirli bir miktar Kur’an okumalı, onunla haşır neşir olmalıyız. Allah Resulü (S.A.V.) şöyle buyuruyor: “Rabbiyle konuşmak isteyen, Kur’an okusun.” Kur’an okumayı bilmeyen kardeşlerimizin ilk işi hemen öğrenmeye başlamak olmalıdır. Yavrularımızı da Kur’an öğrenmeye teşvik edelim.
7. İslami Eserler Okumak: Temel İslami eserlerden her gün belirli bir miktar okumayı alışkanlık edinelim. Böylece kendimizi Hak ile meşgul etmiş ve batılın tuzaklarına düşmekten korunmuş oluruz.
8. İlim Meclisleri: Faydalı ilim ve irfan meclislerinde bulunmaya gayret edelim. Derler ki: “Misk satan birinin dükkânına giren kimse, misk satın almasa veya kendisine ikram edilmese bile, dükkândan çıktığında üzerine sinen güzel kokuyla etrafa hoş bir rayiha yayar.” Aynı şekilde, ilim ve zikir meclislerinde bulunan kimsenin üzerine de, en azından o manevi hava ve bereket siner.
Tarihten Örnek Şahsiyetler ve Zamanı Kullanımları
1. İmam-ı Azam Ebû Hanife: Tam kırk sene boyunca yatsı abdestiyle sabah namazını kıldığı rivayet edilir. Ömrü boyunca yaklaşık yedi bin defa Kur’an-ı Kerim’i hatmetti. Beş yüz bin fıkhi meseleye kaynak olacak şekilde fetva verdi. Elli beş defa hacca gitti. Geceleri genellikle beş yüz veya bin rekât nafile namaz kılardı. Bazen iki rekât namazda Kur’an’ı hatmettiği olurdu. Ömrü okumakla ve okutmakla geçti.
2. İmam Ahmed b. Hanbel: İlim tahsiline daha fazla zaman ayırabilmek için yeme içmeye çok az vakit ayırırdı. Yedi yüz elli bin ila bir milyon hadis-i şerifi ezbere bildiği nakledilir.
3. İmam Süyûtî: Yedi yüzden fazla kıymetli eser telif etti. “Bana ulaşan iki yüz bin hadisin tamamını ezberledim, daha fazlası gelseydi onu da ezberlerdim” demiştir.
4. İmam Buhârî: Üç yüz bin hadis-i şerifi ezberden bilirdi.
5. Ebû Zür’a er-Râzî: Üç yüz bin hadis-i şerifi, İhlâs Suresi’ni okur gibi ezberden okurdu.
6. Kur’an Aşkı: Tarihte öyle Kur’an âşıkları vardı ki her anlarını Kur’an okumakla geçirirlerdi. Kimisi günde bir hatim, kimisi ise hem gündüz hem de gece birer hatim indirirdi.
7. Vaktin Babaları: İmam Gazzâlî, Fahreddin er-Râzî, İmam Süyûtî gibi büyük âlimlerin her birinin ömrüne, günde ortalama 15-30 sayfa eser yazımı düşmektedir. Onlar ve daha niceleri vaktin gerçek efendileriydi.
Bir Dakikaya Neler Sığar?
Ömrü bereketlendirmenin yolu, en küçük zaman birimi olan dakikanın değerini kavramaktan geçer. Bir dakikayı değerlendirmek istediğimizde, ona neler sığdırabileceğimize bir göz atalım:
1. Fatiha Suresi: Bir dakikada Fatiha Suresi’ni seri bir şekilde 5 defa okuyabilirsin. Bir defa okumanın 1400 sevap olduğu düşünülürse, bir dakikada 7000 sevap elde edebilirsin.
2. İhlâs Suresi: Bir dakikada İhlâs Suresi’ni 10 defa okuyabilirsin. Bu, üç Kur’an hatmi sevabına denktir. Her gün sadece bir dakikanı buna ayırsan, ayda 300, senede ise 3.600 defa İhlâs Suresi okumuş olursun ki bu da 1.200 hatim sevabına denk gelir.
3. Kur’an Okuma: Kur’an-ı Kerim’in yüzünden bir dakikada bir sayfa okuyabilirsin.
4. Ezber: Bir dakikada kısa bir ayet veya kısa bir hadis ezberleyebilirsin.
5. Kelime-i Tevhid: Bir dakikada 30 defa Kelime-i Tevhid getirebilirsin.
6. Tesbih: Bir dakikada 60 defa “Sübhânallâhi ve bihamdihî” diyebilirsin. Bu zikir sayesinde denizlerin köpüğü kadar günahın olsa bile affedileceğin müjdelenmiştir.
7. Havlece: Bir dakikada 40 defa “Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh” diyerek cennet hazinelerinden kırk pay elde etmiş olursun.
8. İstiğfar: Bir dakikada 60 defa “Estağfirullâhe’l-azîm” diyerek bağışlanma ve affa nail olabilirsin.
9. Salâvat: Bir dakikada 25 defa salâvat getirerek 250 sevap kazanır, 250 günahının affedilmesine ve manevi derecenin 250 kat yükselmesine vesile olursun.
10. Kalbin Ameli: Bir dakikada dua, tefekkür ve tezekkür edebilirsin. Kalbin bir anlık samimi ameli, bazen bir ömre bedel olabilir.
Hayatta bir dakika işte bu kadar kıymetlidir. Eğer bu dakikaların kıymetini bilmezsek, hayatımızı harap ve zayi etmiş oluruz.
İşte o zaman son sözümüz şu olmalı: “Tövbeler olsun ya Rabbi! Hata yoluna girdiklerimize, bilerek ve bilmeyerek işlediklerimize...”