*Uzungöl'ü anlatırmısınız bize, nasıl oluştu, neden böyle oldu, ve sizin proje ile nasıl olacak?
Uzungöl'ün oluşumunu 1610-1620 yılları arasında Karesder yaylasının doğusundan kuşbakışı bakan yamacın akıp aşağı inmesiyle oluştu. Solaklı deresinin önünü kesen bu heyelan bugünkü gölü meydana getirdi. Yaklaşık 400 yılda da bu heyelandan bir doğa harikası Uzungöl oluştu. Malesef son yıllarda biz insanlar tabiri caiz biraz "tepe tepe" kullandık. İşte bu proje ile bu acımasızca kullanıma son veriliyor. Bu proje ile doğadan aldıklarımızı geri verdiğimizi söyleyebilirim..
*Mevcut tarihi yapı veya doğal alanların yeniden inşaaları bazen eleştiriler alıyor, yeteri kadar iyi projeler olmadığı tartışmaları yaşanıyor; Sizce sizin projeniz Uzungöl bölgesi için yapılan eleştirileri yok edecek midir, insanlar gidip gördüğünde tamamen eski Uzungöle yeniden kavuştuklarını düşünecekler mi?
Proje, "Doğa terkettiği alanlara geri dönüyor" ruhunu taşıyor. Göl etrafında zamanla yok olan tüm yeşil alanlara dağlardaki ağaçların, çalıların, otların aynısını dikiyoruz. Yerel bitki dokusu neyse aynısını! Amaç renkli ve gösterişli bir peyzaj alanı oluşturmak değil, amaç tahrip olmuş doğayı onarmak ve gölün eski bakir görünümünü oluşturmak. Göl etrafında yeşillendirilecek alanlar adeta yamaçlardan süzülen ve göle kadar uzanan yeşil dokunun devamı niteliğinde olacak. Ve bu yeşil dokuda herhangi bir yapı önerilmiyor, sadece yürüyüş, bisiklet ve koşu yolları, seyir-bakı terasları, oturma birimleri vb.. Proje tamamladığında imrenilerek gösterilen İsviçre göllerinden daha güzel demiyorum, daha doğal olacak. Doğal olan herşey güzeldir. Doğa herzaman en güzelini yapar, insanoğlu bozar.. Bu proje özünde doğanın gölün etrafına geri dönmesini sağlayacak.
*Projenizi anlatır mısınız (donatıları, büyüklüğü, yapısı, kullanılacak malzemeler, ağaçlar vs)
Porje Uzungöl'ün yakın çevresini kapsıyor. Yeni imar planına göre oluşan 100.000m2'den fazla yeşil alanı kapsıyor. Yukarıda da belirttiğim gibi yapısal olarak ağırlıkta olarak yürüyüş, bisiklet ve koşu yollarından oluşmaktadır. Yollar doğal malzemeden oluşmaktadır. Donatı olarak iskeleler, banklar, pergoleler ise ahşap malzemesinden oluşmaktadır. Ağaçlar ise Uzungöl'ün etrafını saran yamaçlardaki hangi bitkiler varsa onlardan. Yamaçlarda ağırlıkta Doğu Ladini bulunmaktadır, doğal olarak gölün etrafında da bu ağaçtan olacaktır. Zaten zamanında da bu ağaç vardı, biz sadece o ağaçları geri getiriyoruz.
*Uzungöl'de trafik sorununa çözüm getirdiniz mi? Yaz aylarında yoğun ve sıkışık trafik olduğu biliniyor.
Onaylanan yeni imar planına göre yollar , otopark alanları vs yeniden düzenlendi. Hazırladığımız peyzaj projesi de bu imar planın parçası. Mecazi benzetme yapacak olursam, imar planı alanın iskeletini oluşturuyor, peyzaj ise bu iskeleti bedene kavuşmasını sağlıyor. Araç yolları-ana arterler imar planından gelmektedir, yaya yolları ise projenin kılcal damarlarıdır. Kısaca peyza projesi imar planına dolayısıyla Uzungöl'e hayat veriyor.
*Uzungöl'ün içindeki Adaya bir öneriniz var mı?
Önerimiz tamamen sadece korunması! Adada herhangi bir kullanım sözkonusu değil. Bazen sadece seyretmek daha çok huzur veriyor. İlla birşeyi kullanmamız, tüketmemiz gerekmiyor..
*Hazırlanan görsellerde hayvanlar, kuşlar, balıklar ile ilgili de görseller var. Proje doğal habitata da katkı sağlıyor mu?
Saha gezilerimizde Ayı ve yavrusunun izine rastladık. Gölün kenarına kadar inmişler, muhtemelen yiyecek aradılar. Projede insan-hayvan dengesini ve uyumunu sağlamaya çalıştık. Maksimum seyir ve gezinti, minimum kullanım. Çoğu peyzaj alanı sadece masif ağaçlandırıldı, ve bu alanlardan yaya yolu bile geçmiyor. Bu alanlara eskiden muhtemelen yaban hayvanlar geliyordu, peyzaj restorasyonu ile eski halini oluşturarak yeniden gelecekler.
*Yurtdışında da birçok benzer projeler geliştirdiğinizi görüyoruz. ABD-Meksika sınırı için, Central Park için, Reykjavik'te, La Spezia'da, San Francisco'da, Nogales'te, Wimbledon'da ve daha birçok şehirde geliştirdiğiniz, ödül alan benzer konulu projeleriniz var. Doğaya ilginiz nerden geliyor?
Kentlerin baskısı altında tahrip olmuţ alanları görünce üzülüyorum.Özellikle 19. yüzyıldan kalma ve işlevini yitirmiş endüstriyel limanlar, demiryolu manevra alanları, atıl fabrika alanlarını kentlere tekrar kazandırmak için yurtdışında büyük çaba sarfediliyor. Bunun için açılan Uluslar arası yarışmalar yapıyorlar. Bir peyzaj mimarı ve kentsel tasarımcı olarak da kentlerin tahrip ettiği bu alanları doğaya tekrar kazandırmak istiyorum, ve bunun için elimden geldiğince fikir geliştirip, elime kalemi alıp kağıda dökmeye çalışıyorum.
Sunay Erdem Kimdir?
Sunay Erdem, Peyzaj Mimarı, Kentsel Tasarımcı
Dünyaca ünlü Türk peyzaj mimarı, kentsel tasarımcı ve kendi kendini yetiştirmiş mimar. 1971'de Bulgaristan'ın Şumnu şehrinde doğdu. 1989'da Türkiye'ye göç etti. 1995 yılında Ankara Üniversitesi'nden Peyzaj Mimarı olarak mezun oldu.
Sunay Erdem yurtiçi ve yurtdışında, birçok kentsel tasarım projeleri gerçekleştirdi. Reykjavik, Vancouver, La Spezia, Riverton, Orlando, New York, San Francisco, Musul ve Nogales'te açılan uluslararası mimarlık yarışmalarında birincilik ödülleri aldı. Geliştirdiği ve ödül aldığı projelerin çoğu özellikle Dünya genelinde 19. yüzyıdan kalma atıl endüstriyel limanlar, sanayi bölgeleri ve benzer işlevini yitirmiş kentsel alanların dönüşümü ve kentlere kazandırılması. Erdem, 5 kıtada, 50'den fazla ülkede bu konularda projeler geliştirip 60'tan fazla ödül almıştır. Günümüzde geleneksel olan serbest el çizimlerini kullanmaya devam eden az sayıda tasarımcılardan birisi olan Sunay Erdem'in 1992-2020 yılları arasında 1000'e yakın çizdiği serbest el perspektifleri bulunmaktadır. American Institiute of Architects (AIA) Philadelphia Chapter tarafından düzenlenen Sketch Showdown Yarışmasında suluboya eskizi birinci seçildi. El çizimleri dünyaca ünlü mimarların yer aldığı New York Sketch 2013 sergisinde de sergilendi. Türkiye'de TMMOB Mimarlar Odası tarafından bir Peyzaj Mimarına ilk defa verilen Ulusal Mimarlık Ödülü'nü 2010 Ulusal Mimarlık Sergisinde, Fikir Sunumu Dalı Ödülü ile aldı. Sunay Erdem Peyzaj Mimarları Odası tarafından verilen ve 2009, 2010, 2013 ve 2018 yılı, Ulusal Peyzaj Mimarlığı Ödülleri sahibidir.
Sunay Erdem'in son yıllarda geliştirdiği önemli projeleri arasında Türkiye'de TFF Milli Takımlar Riva Kampı Projesi ve dünyaca ünlü turizm merkezi Uzungöl için geliştirdiği rehabilitasyon projesidir. Dünya genelinde ise başta New York'ta Central Park için 480 proje arasından finale kalan projesi, Trump'un tartışmalı ABD-Meksika sınır için geliştirdiği ve ödül aldığı sıradışı iki projesi, ve finale kalarak Beyaz Sarayda sergilenen Amerika Birleşik Devletleri 44. Başkanı Barack Obama için yapılacak Başkanlık Kütüphanesi projeleridir.