UBS’nin yayımladığı Küresel Servet Raporu 2025, Türkiye’de servet dağılımındaki çarpıcı tabloyu ortaya koydu. Rapora göre Türkiye, dolar milyoneri sayısını en hızlı artıran ülke oldu ancak bu artış geniş toplum kesimlerine yansımadı. Halkın reel serveti düşerken, gelir dağılımı eşitsizliği son yılların en yüksek seviyesine çıktı.
Dolar milyoneri sayısında rekor artış
Raporda, Türkiye’nin 2024’te dolar milyoneri sayısını yüzde 8,4 oranında artırdığı ve bu artışla Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi yüksek gelirli ülkeleri geride bıraktığı belirtildi. Son bir yılda yaklaşık 7 bin kişi daha dolar milyoneri sınıfına eklendi.
Ancak uzmanlar, bu artışın “çok dar bir kesimde yoğunlaştığını” ve genel ekonomik refahı temsil etmediğini vurguluyor.
Reel servette sert erime
UBS verilerine göre Türkiye’de yetişkin başına düşen ortalama servet, yerel para cinsinden yüzde 35’ten fazla artış gösterdi. Ancak yüksek enflasyon etkisi çıkarıldığında tablo tersine dönüyor:
-
Reel kişi başı servet yüzde 14,6 azaldı.
-
Medyan servet —nüfusun ortasındaki bireyin sahip olduğu servet— reel olarak yüzde 21 geriledi.
Bu düşüş, özellikle orta sınıfın hızla güç kaybettiğini ve toplumun geniş kesimlerinin servet artışından pay alamadığını gösteriyor.
Gelir eşitsizliği alarm veriyor: Gini 0,73
Türkiye’nin gelir eşitsizliği göstergesi olan Gini katsayısı 0,73 seviyesine çıktı. Bu oran, dünyanın eşitsizliğin en yüksek olduğu ekonomileri arasında yer alan:
-
Brezilya (0,82)
-
Rusya (0,82)
-
Güney Afrika (0,81)
gibi ülkelerle benzer bir noktaya işaret ediyor.
UBS, 0,70 üzeri Gini katsayılarını “yüksek eşitsizlik” kategorisinde değerlendiriyor. Türkiye bu grubun açık şekilde içinde yer alıyor. Buna karşın Belçika, Slovakya ve Çekya gibi ülkelerde söz konusu oran çok daha düşük seviyelerde seyrediyor.
Milyoner artışının ardındaki nedenler
Raporda, Türkiye’de yüksek servet birikiminin birkaç temel kaynağı sıralanıyor:
-
Döviz bazlı varlıkların değer kazanması
-
Gayrimenkul fiyatlarının hızlı yükselmesi
-
Varlıklı kesimin enflasyona karşı koruyucu yatırım araçlarına erişimi
Öte yandan ücretliler, küçük yatırımcılar ve tasarruf sahipleri, yüksek enflasyon ve sınırlı gelir artışı nedeniyle reel anlamda servet kaybı yaşıyor.