Değerli okurlarımız, bugün sizlere her yıl sonlarında
asgari ücretle beraber gündeme gelen ve yıl sonu asgari ücrettin artışından
etkilenmeyen asgari geçim indiriminden bahsedeceğim.
Asgari geçim indirimi uygulaması, işçilerin gelir
vergisinden indirim tutarıdır. Asgari ücret seviyesinde maaş alanlar için
azımsanmayacak bir kazançtır. Asgari geçim indirimi uygulamasının yasal
dayanağı 195 sayılı Gelir Vergisi nin 32. maddesidir. 01.01.2008 sonrası
uygulanmaya başlanmıştır.
KİMLER ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNDEN FAYDALANIR
Sosyal güvenlik destekleme primi ödemek suretiyle
çalışanlar ile kurumların yönetiminde görevli olanlar da genel hükümlere göre
asgari geçim indiriminden yararlanacaklardır. Buna göre; asgari geçim indirimi
uygulamasından ücretleri gerçek usulde vergilendirilen gerçek kişiler
yararlanabileceğinden, emekli olduktan sonra yeniden çalışmaya başlanarak,
gerçek usulde ücret geliri elde edilmesi durumunda, asgari geçim indiriminden
yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Asgarî geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı
başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için
uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için %
50 si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için % 10 u, çocukların
her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için % 7,5 Üçüncü çocuk için
% 10 (23 Nisan 2015 Tarihli ve 29335 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 6645
Sayılı Kanunla eklendi) diğer çocuklar için % 5 idir. Gelirin kısmî döneme ait
olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden
indirim tutarları esas alınır. Asgarî geçim indirimi, bu fıkraya göre
belirlenen tutar ile 103 üncü maddedeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir
dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan vergiden
mahsup edilmesi suretiyle uygulanır. Mahsup edilecek kısmın fazla olması
halinde iade yapılmaz.
İndirimin uygulamasında çocuk tabiri, mükellefle
birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat
edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte
oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları,
eş tabiri ise, aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade eder.
İndirim tutarının tespitinde mükellefin, gelirin elde
edildiği tarihteki medenî hali ve aile durumu esas alınır. İndirim, yukarıdaki
oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak kaydıyla, ücret geliri elde eden
aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca
birisinin gelirine uygulanır. Boşananlar için indirim tutarının hesabında,
nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınır.
AİLE YAPISINDA DEĞİŞİKLİK OLANLAR NE YAPMASI GEREKİR
Evlenen, boşanan, ölüm, çocuğu olan yada çocuğu evlenip
evden ayrılan kişiler Ücretliler, medeni durumları ve çocuk sayıları ile eşinin
iş ve gelir durumu hakkında " Aile Durumu Bildirimi" ile
işverenlerine bildirimde bulunacaklardır. Durumlarında herhangi bir değişiklik
olması halinde bu değişiklikleri işverene bir ay içerisinde bildireceklerdir.
Asgari geçim indirimi oranını etkileyen değişiklikler, söz konusu değişikliğin
işverene bildirildiği tarih itibariyle uygulanacaktır. Maaşınızdan gelir
vergisi kesildiği sürece, izinli de olsanız raporda alsanız asgari geçim indiriminden
yararlanırsınız.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNDEN KİMLER FAYDALANAMAZ
- Ücretleri
diğer ücret kapsamında vergilendirilen hizmet erbabı,
- Ücret geliri
elde etmeyen diğer gerçek kişiler,
- Başka bir
kanun hükmü (3218 Serbest Bölgeler Kanunu, 4490 Türk Uluslararası Gemi Sicili
Kanunu, 4691 Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu v.b.) uyarınca ücretlerinden
gelir vergisi tevkifatı yapılmayanlar,
- Dar
mükellefiyet kapsamında ücret geliri elde edenler ise; asgari geçim
indiriminden yararlanamayacaklardır.
İŞVERENİM ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ ÖDEMİYOR
AYŞE KAYACER
Mustafa Bey, ben yaklaşık 2 yıldır bir tekstil
atölyesinde çalışıyorum. İşverenimiz maaşımızı ödüyor ancak asgari geçim
indiriminden doğan ücretimizi ödemiyor. Ne önerirsiniz bize
Ayşe hanım, Asgari Geçim İndirimi, Gelir Vergisi Kanunu
ile düzenlenmiş ve tüm çalışanlara ailevi durumlarına göre ödenmesi gerekmektedir.
Patronunuz tarafından asgari geçim indirimi uygulanmaz ve çalışana ödenmezse
işveren hem İş Kanunu hem de Vergi Usul Kanunu açısından suç işlemiş sayılıyor.
Bu durumda işverene İş Kanunu uyarınca işçi başına 153 lira idari para cezası
kesiliyor. Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan genel tebliğe göre, asgari
geçim indiriminin işçilere ödenmemesi, mükellefler adına mahsup edilmemesi
gereken indirim olarak kabul edileceğinden, re sen ya da ikmalen tarhiyat
yapılarak işverene vergi ziyaı cezası kesilecek. Şikayet ise işyerinizin stopaj
ödemesinin yapıldığı vergi dairesine veya maliyenin 444 0 189 no lu şikayet ve
ihbar hattına edebilirsiniz.
GERİYE DÖNÜK BAĞKURLU OLMAK
ERDOĞAN AKDAN
Annem 01.01.1958 doğumlu. 04.10.2000 tarihindeki Bağ-Kur
affından beri halen aktif Bağ-Kurlu. Ticari faaliyeti 1995 ten şu an süre ve
prim emeklilik için yeterli diye Bağ-Kur dan bilgi aldım. Ancak 60 yaşını
beklemeli dediler. 2000 yılı öncesini borçlanırsa hemen emekli olabilir, ancak
bu mümkün değil. Sadece SGK yı mahkemeye verirseniz bu bir ihtimal olabilir
denildi. Nasıl bir yol izleyelim sizce.
Erdoğan bey, Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğünce size
verilen bilgiler doğrudur. 04.10.2000 tarih ve sonrasında bayanların kısmi
emeklilik için istenen şartlar 15 yıl 5400 gün ve 60 yaş ancak Bağ-Kur a
02.08.2003 tarihine kadar müracaat etmiş iseniz kayıt olmak için ve kaydınız
04.10.2000 diye yapılmışsa 20.04.1982 ile 04.10.2000 sürelerini mahkeme kararı ile borçlanabilirsiniz.