Abdullah Paşa Vakfı Hududnâme si ve Vakfiyasi nde,
kapalı Maraş ile ilgili olan Varoşların beş adet olduğu, Mağusa Kalesi dışında
yer aldığı, güneyinde Derinye köyü ile Tekyeli Çiftliği nin bulunduğu
belirtiliyor. Beş Varoş un birbirlerine bitişik olduğu, dolayısıyla kendi
aralarında sınır bulunmadığı anlatılıyor.
Kapalı Maraş ın yüzölçümü, 4638 dönüm, 0 evlek 300 ayak
karedir (6,212,907 metre kare). Bu alanın 787 dönüm 1 evlek, 3,369 ayak kare si
genel kamu alanlarına ve yollara ayrılmıştır. Geriye kalan 3,850 dönüm, 2 evlek
531 ayak kare si ise, Abdullah Paşa, Lala Mustafa Paşa ve Bilal Ağa vakıflarına
aittir. Demek ki, kamuya ayrılan alanların elden çıkmasını bir zorunluluktan
doğan hukukî bir netice olarak kabul etsek bile, Kapalı Maraş ın % 73 ünün
işgal ve gasp edilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Kapalı Maraş ta yer alan bu mallar İngiliz Sömürge
Dönemi nde, 1913 ve takip eden yıllarda, Lala Mustafa Paşa, Abdullah Paşa ve
Bilal Ağa vakıfları adına tapu kütüklerine kaydedilmiştir. Bugün kapalı
Maraş ta vakıfların elinde sadece 1 dönüm 2 evlek 452 ayakkare taşınmaz mal
kalmıştır.
Öyleyse Lala Mustafa Paşa ın sahih ve lazım vakfı olan
Tekyeli Çiftliği ve Abdullah Paşa nın sahih ve lazım vakfı olan Varoş-ı
Dürrü l-merâk-ı Kal a-i Mağusa sı nereye gitmiştir
Tablo 3, bu sorunun cevabını vermektedir.
Vakıf mallarını gasp eden kişiler Gasp edilen
arazi miktarı
Dönüm Evlek Ayak kare
Kıbrıslı Rumlar ve Yunanlılar: 3362 1 2562
Merkezi hükümet: 165 3 3181
İngiliz Savunma Bakanlığı: 93 0 695
Rum Okul Komisyonu: 39 2 2986
Kıbrıs Rum Kilisesi: 33 0 784
Rum Belediyesi: 21 0 534
Devlet kuruluşları: 5 2 3212
Yabancı uyruklu şahıslar: 2 1 1821
Kıbrıslı Türkler: 0 2 1618
Genel alanlar ve yollar: 787 1 3369
Genel Toplam: 4636 1 3448
Kapalı Maraş ın toplam alanı: 4638 0 300
Elde kalan vakıf emlakı: 1 2 452
İşte soygunun, yalanla, dolanla, sahtekârlıkla ve evrakta
tahrifatla Rumların gasp ettikleri atalarımıza ait Osmanlı vakıf mallarının
dökümü aynen bu şekilde. Rumlar okullarını da, kiliselerini de, belediyelerini
de kendi taşınmazları üzerine kuracaklarına, Türklere ait taşınmazların üstüne
kurmuşlar.
KIVABİS in sorgulanması sonucunda elde edilen verilerin
tahlili ve değerlendirilmesi ve Gazimağusa Kaza Mahkemesi nin 28.01.2002 gün ve
272/2000 sayılı Lala Mustafa Paşa Vakfı, 27.12.2005 gün ve 271/2000 sayılı
Abdullah Paşa vakfı emlaki hakkında verdiği tespit kararları... (Kaynak: Dr.
Nazif Öztürk, II. Aşama II. Dönem Raporu, 2013) (Devam edecek.)