Beyin göçünün en önemli sebepleri

Türkiye’den “beyin göçü”nün en önemli nedenleri şunlar;

1) Yetenekli ve eğitimli insanların kendi alanlarında iş bulamaması,

2) Siyasi iktidarın kendi yandaşlarına ayırdığı pozitif ayrımcılık ve kayırmacılık, dışlanmalar ve “ötekileştirme”ler,

3) Bilim insanlarının ve araştırmacıların sosyoekonomik açıdan yeterli düzeyde desteklenmemesi,

4) AR-GE’ye ayrılan kaynağın yetersiz olması.

5) Spesifik anlamda sadece doktorlar için yapılan bir araştırmada hekimlerin göç nedenleri şöyle sıralanıyor;

1. Gelir yetersizliği,
2. Meslekte ilerleme zorluğu,
3. Tam bir hekim kişiliği ile çalışma güçlüğü,
4. Meslektaşlar arasındaki iyi ilişkilerin olmayışı,
5. Konfor içinde yaşama arzusu,
6. Sağlık yönetiminde yetersizlikler…

BAZI RAKAMLARI PAYLAŞMAK İSTİYORUM

Geçen yazımda, ülkemizdeki ‘beyin göçü’nden bahsetmiş ve araştırmacıların, “Türkiye’den yurtdışına giden öğrencilerin yaklaşık olarak %65’i gittiği ülkede kalıyor” tespitini iletmiştim.

Peki, Türkiye’de beyin göçü sayısal olarak ne? Bazı rakamları sizinle paylaşmak istiyorum;

* Geçen yıl (2019) Alman Lisesi’nden mezun olanların yüzde 94’ü üniversite için yurt dışına gitti. İstanbul Erkek Lisesi’nin 135 yıllık tarihinde bir ilk yaşandı; Almanya, ABD, Kanada, Fransa gibi ülkelerde üniversite eğitimine gidenlerin oranı, Türkiye’de kalanları geçti. Tarihi lisenin, 2019 mezunlarının yüzde 52.6’sı Avrupa’ya gitti. Galatasaray Lisesi’nden yurt dışına gidenlerin oranı ise yüzde 32.6’ya ulaştı.

* Türk öğrencilerin yüzde 99’u, 10 yıl önce benzer şartlara rağmen lisans eğitimi için yurt dışına gitmiyordu. Necmettin Erbakan, Mesut Yılmaz ve Ahmet Davutoğlu gibi 3 başbakan çıkaran tarihi İstanbul Erkek Lisesi’nde bir ilk yaşandı; mezunlarının 10 yıl önce sadece yüzde 1.6’sı yurt dışına giden tarihi lisede, son 4 yılda yurtdışı tercihleri katlanarak arttı.

* Yüksek lisans, doktora öğrencileri… TÜİK verilerine göre, yani devletin resmi verilerine göre; 2017’de 113 bin 326 kişi Türkiye’yi terk etti. Yurtdışına gidenlerin sayısı 1 yılda yüzde 63 arttı. Son 3 yılda ise 319 bin 392 Türk vatandaşı Türkiye’den ayrıldı.

* British Council’in yaptığı bir araştırmaya göre, Türkiye’de her 100 gençten 95’i lisans ve lisansüstü eğitimlerini yurtdışındaki üniversitelerde yapmak istiyor. Türkiye’de her ilimizde üniversite var ama sonuç ortada.

“İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN OLMAMASI SEBEBİYLE BİLİM ALANINDA BEYİN GÖÇÜ YAŞANIYOR”

Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu’nun, açıklamalarında üzerinde hassasiyetle durduğu konulardan biri de ‘beyin göçü’. Temel Bey bugüne kadar farklı platformlarda ‘beyin göçü’nü şu cümlelerle dile getirdi;

* “Adalet tesis edilemediği için, Türkiye’nin yatırıma ihtiyaç duyduğu bir dönemde sermaye ülkeyi terk ediyor. İfade özgürlüğünün olmaması sebebiyle de bilim alanında beyin göçü yaşanıyor. Sermaye de gidiyor, o sermayeyi faaliyet alanında kullanacak olan teknik elemanlar, fikir sahipleri de gidiyor. O zaman geriye, maalesef, sadece kaba kuvvete boyun eğen veya kaba kuvveti kullanarak kendi karşısında kimsenin ses çıkarmasına fırsat vermeyenler kalıyor.”

* “Beyin göçü var deniyor. Beyni olan insanlar fikirlerini rahatlıkla söylemek isterler. Yani üretken, fikir üreten insanlar. Siz onun önüne geçerseniz, bu memlekette yaşamaz, fikirlerini rahatlıkla ifade edeceği bir başka memlekete giderler. Ve gidiyorlar. Onları para vererek geri getiremezsiniz.”

* “Bugünkü hükümetin eğitimden anladığı hiçbir şey yok. Akıllı tahta ve tabletle başladı sonra bina yaptılar. Arkasından da bugün geldiler, imtihana boğuldu gençlik. Gençlerin düşünmelerini istemiyorlar. Bugünkü iktidarın en büyük endişesi, düşünen insanlarla muhatap olmak. ‘Beyin göçü’ deniyor ya işte beyin göçünü güya durdurmak için büyük çaba sarf ediyorlar; ama durdurmaları mümkün değil. Çünkü bunlar düşünmeden hareket etmeye, düşünmeden politika belirlemeye, düşünmeden adım atmaya alışmışlar. Düşünen insan sorgular. Sorgulayan insanlardan rahatsızlar.”