Değerli okurlar, bugün sizlere ülkemizde yaşanan pandemi sonucu işverenlerin işçilerini çıkarmak yerine alternatif olacak kısa çalışma ödeneğinden bahsedeceğim. Kimler alır nereye başvurulur ve dikkat edilmesi gereken püf noktalarından bahsedeceğim.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NEDİR
İşverenlerin yaşadıkları geçici olumsuz durumlar nedeniyle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak azaltılmasını ifade etmektedir. Haftalık çalışma süresinin azaltılması veya durdurulması hallerinde, işçilere ÇALIŞAMADIKLARI SÜRELER için en fazla 3 ay kısa çalışma ödeneği ödenmektedir. İşyerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak en az 1/3 oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması sonucu oluşur.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİN AMACI
Personel maliyetlerini azaltan, işverenlerin deneyimli elemanlarını kaybetmesini engelleyen, işçilerin olası gelir kayıplarını azaltan ve işsizlik rakamlarının artmasını önleyen bir programdır. Ödemeler İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yapılmaktadır. SGK prim ve vergi borcu olan firmalar da başvuru yapabilir.
BAŞVURU NEREYE VE NASIL YAPILIR
Sektör sınırlaması yoktur. Her işveren başvuru yapabilir. Kısa çalışma talebi işverenlerce veya yetkilendirdikleri kişilerce İŞKUR birimlerine yapılmaktadır. İşyeri şubeleri ise hangi şehirde ise o şehirdeki İŞKUR il müdürlüğüne başvuru yapılacaktır. Başvuru evrakları firma kaşe ve imzası tamamlandıktan sonra pdf ya da tiff formatında taratılıp mail ile gönderilecektir. Personel listesi excel olarak da maile eklenecektir. Başvurularda İç İşleri Bakanlığı Genelgesi’yle kapatılan işyerlerine öncelik verilecektir. Müracaat eden işyerinin başvurusuna ilişkin uygunluk tespiti bakanlığın Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı İş Müfettişleri tarafından yapılır. Uygunluk tespiti sonucunda, işverenin kısa çalışma talebinin iş müfettişince uygun görülmesi ve kısa çalışmaya tabi tutulan işçilerin 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nda sayılan prim ödeme şartlarını taşımaları halinde kısa çalışma ödeneği ödenebilir. Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için aylık olarak işçiye ödenir. Kısa çalışmanın günlük, haftalık veya aylık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı, işyerinin gelenekleri ve işin niteliği dikkate alınarak işverence belirlenir. Kısa çalışma ödeneği; aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçmemek üzere sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ıdır. Ödenekten sadece damga vergisi kesilmektedir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİ İŞÇİYE ÖDEME SÜRECİ
Talebi uygun görülen işverenler kısa çalışma uygulanacak kişilere yönelik Kısa Çalışma Bildirim Listesi’ne son şeklini vererek yazılı ve manyetik ortamda kurum birimine teslim eder. İşçilerin fesih dışında işsizlik sigortası hak kazanma koşullarını taşımaları gerekir. Bu koşullar; son 3 yıl içinde en az 450 gün primi olması, son 60 gün içinde işten çıkış ve işe giriş nedeniyle prim boşluğu olmaması gerekmektedir. Bu şartları sağlanan işçilere ödemeler yapılacaktır. Çalışanların İŞKUR’a şahsen başvurmasına gerek bulunmamaktadır. Ödemeler ilgili dönemi izleyen her ayın 5’inde gerçekleştirilir ve PTT aracılığı ile çalışanların TC kimlik numaraları üzerinden yapılır. Hiçbir şekilde işverene ödeme yapılmayacaktır.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
* Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) için başvuru evrakları arasında yer alan personel listesine emekli olanlar hariç tüm personel yazılabilir. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilecek personel kontrolü ödeme aşamasında İŞKUR tarafından yapılacaktır.
* Son 60 gün ve 3 yılda 450 gün değerlendirmesinde İŞKUR sisteminde ödeme anında uygunluk denetimi yapılacak olup, ödeme bu kontrol sonucuna göre yapılacaktır. KÇÖ’den yararlanacak personelin son 60 gün içerisinde farklı işyerlerinde olsa dahi prim boşluğu olmaması gereklidir (rapor, ücretsiz izin ya da herhangi bir sebeple eksik günü bulunması 60 gün hesabını etkilemez). Örnek olarak; A işyerinden 02.01.2020 tarihinden çıkıp B işyerine 03.01.2020 tarihinde işe girmesi durumunda kesinti olmamış sayılacaktır. Fakat B işyerine 04.01.2020 tarihinde işe girer ise son 60 gün hesabında ara verilmiş sayılacak olup, KÇÖ’den yararlanamayacaktır.
* Başvuru listesinde, personellerin telefon numaraları ve adresleri kesinlikle yer almalıdır. Kısa çalışma ödeneği başlangıcı en erken 19 Mart 2020 tarihi olacaktır.
* Başvuru tarihini takip eden günden başlamak üzere ilk 7 gün kısa çalışma ödeneği işveren tarafından ödenecektir. Örneğin kısa çalışma ödeneği başlangıcı 24.03.2020 olur ise 24-31 Mart arası kısa çalışma ödeneceğini işveren ödeyecektir.
* Başvuru sırasında kısa çalışma ödeneği başlangıç ve bitiş tarihi yazılmalıdır. Kısa çalışma süresi en az 30 gün en fazla 90 gün olabilir. Yine örneğimizden yola çıkarsak 24.03.2020 başlangıç tarihi olduğunda bitiş tarihi 21.06.2020 olacaktır ( 24 Mart dâhil 90 gün).
* Başvuru müracaatında sebep dışsal sebepler Covid-19 seçilmeli ve ek olarak yönetim kurulu kararı (şahıs firmaları için bireysel ön yazı), işletme ruhsatı, vergi levhası, işçi listesi, talep formu yeterli olacaktır. Başvurular kesinlikle İŞKUR sitesinde belirtilen mail adreslerine yapılacaktır.
* Başvuru yapan firmanın şubeleri var ise, her bir şubesi için SGK dosya numarası bazında ve şube İŞKUR numarası ile birlikte başvuru yapması gerekir. (Her bir şubenin ayrı bir İŞKUR numarası vardır. İşveren meslek danışmanından öğrenebilirsiniz.)