Geri dönüşüm göründüğü kadar işe yarar değildir. Geri dönüşüme giren plastiğin sadece %30’u yeni plastiğe dönüşür ve genellikle daha düşük mukavemetli bir halini alır. Şimdi araştırmacılar, aynı plastiğin %90’ını bozulmamış bir şekilde geri dönüştürebilen bir enzim tasarladıklarını bildirdiler. Araştırmacılar önümüzdeki sene teknolojiyi büyütmek istiyorlar ve bir tesis açmak için çalışmalara devam ediyorlar.
Portsmouth Üniversitesi’nde enzim keşif merkezini yöneticisi John McGeehan “Bu ileriye doğru büyük bir adım” diyor.
Polietilen tereftalat yani PET, yılda yaklaşık 70 milyon ton üretilen, dünyanın en yaygın kullanılan plastiklerinden biri. PET şişeler zaten birçok yerde geri dönüşümü devam ediyor. Ancak mevcut geri dönüşüm tekniğinin sorunları var.
Yeni başlayanlar için belirtmekte fayda var, geri dönüşüm şirketleri genellikle plastiğin farklı renklerinin geniş bir karışımını kullanır. Daha sonra, bunları eritmek için yüksek sıcaklıklar kullanarak, birkaç şirketin ürünlerini paketlemek için kullanmak istediği gri veya siyah plastik bir malzeme üretirler. Malzeme tipik olarak nihayetinde genellikle diğer düşük dereceli plastik liflere dönüştürülür. “Bu gerçek manasıyla bir geri dönüşüm değil,” diyor McGeehan.
Bu endişeyi aşmak için, bilim adamları PET ve diğer plastikleri parçalayan mikroplardaki enzimleri araştırdılar. 2012 yılında Osaka Üniversitesi’ndeki araştırmacılar bitkisel gübre içerisinde böyle bir enzim keşfettiler. Birçok bitkinin yapraklarındaki mumsu koruyucu kaplamayı kırmak için evrimleşen ve yaprak gübresi kitinazı (LLC) olarak bilinen bu enzim, PET’in iki yapı taşı olan tereftalat ve etilen glikol arasındaki bağları kestiği, PET bağlarını yavaşça ayırdığı görüldü.
LLC’nin mühendisliğini yapmak için sürdürülebilir bir plastik şirketi olan Carbios’un sorumlusu Alain Marty, Toulouse Üniversitesi’nde enzim mühendisliği uzmanı Isabelle Andre ile birlikte çalışarak enzimin kristal yapısını analiz etti, enzimin PET tereftalat ve etilen glikol grupları arasındaki kimyasal bağlayıcılara bağlandığı bölgedeki anahtar amino asitleri belirleyerek işe başladılar. Ayrıca enzimi, daha yüksek sıcaklıklarda çalıştırmanın yollarını aradılar.
Araştırmacılar daha sonra bağlanma bölgesindeki amino asitleri değiştirenleri ve ısı stabilize edici olanları ekleyen yüzlerce mutant enzim üretti. Enzimi test eden ekip, enizimin 10 saat içinde 200 gram PET’in %90’ını parçalayabildiğini keşfetti. Araştırmacılar daha sonra enzim tarafından üretilen tereftalat ve etilen glikol yapı taşlarını yeni PET üretmek ve geleneksel plastiklerden yapılanlar kadar güçlü plastik şişeler üretmek için kullandılar.
Ancak bu projenin ekonomik olarak uygulanabilir olup olmayacağı belirsizliğini koruyor. McGeehan, bir ana avantajın, enzimin, PET’ten farklı olanlar içeren plastik karışımından, hatta farklı renkteki PET şişelerden bile saf PET yapı taşları yapmakta zorluk çekmediğini belirtiyor. Bunun nedeni ise, tasarlanan enzimin, iki PET bileşenini bağlayan bağları koparması, orijinal formlarına döndürmesi ve karışımdaki boyaları ve diğer plastikleri görmezden gelmesi. Sonuç olarak, şirketlerin ve tüketicilerin, bakire malzeme kadar dayanıklı ve çekici olan geri dönüştürülmüş bir plastik için biraz daha fazla ödemeye istekli olabilecekleri düşünülüyor.
Eğer bu çalışmanın başarılı olması halinde, dünyanın karşılaştığı en zorlu plastik sorunlardan biriyle baş etmesine yardımcı olabileceği düşünülüyor.
Yorum yazarak Milli Gazete Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Milli Gazete hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Milli Gazete editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Milli Gazete değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Milli Gazete Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Milli Gazete hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Milli Gazete editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Milli Gazete değil haberi geçen ajanstır.