Kıdem tazminatı, bir işçinin iş akdine son verilmesi halinde, işçinin çalıştığı süreye bağlı olarak değişiklik gösteren toplu bir ödemedir. Bu toplu ödeme, işçinin kendi yaşamından iş yerine zaman ayırması, emeklerinin karşılığı, yeni iş bulma sürecinde maddi olarak zorluk çekmemesi gibi durumlar için verilmektedir. İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için aynı iş yerinde ya da iş verene bağlı farklı iş yerlerinde en az bir yıl boyunca çalışmış olması gerekir. Aksi halde kişinin herhangi bir kıdem tazminatı alma hakkı bulunmaz. Genel olarak kıdem tazminatının tutarı, işçilerin almış olduğu aylık ücrete göre değişiklik gösterir. Ancak bu yazımızda sizlere, asgari ücret ile çalışan bir işçinin yıllık tazminat hakkının ne kadar olduğundan bahsedeceğiz.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı hesaplamalarında, işçinin brüt ücreti temel alınmaktadır. Hesaplama yapılırken sigorta primi, sendika aidatı ve vergi gibi kesintiler öncesindeki brüt ücret esas alınır. İşçinin brüt çıplak ücreti belirlenirken bu miktarın otuz ile çarpılması gerekmektedir. Bunun yanı sıra süreklilik arz eden sosyal yardımlar ve benzeri ücretler de tazminat hesaplamasına dahil edilmektedir. Şayet ikramiyeler ücrete endeksli ise son ücret üzerinden günlük tutar hesaplanır. Bu hesaplama yapılırken bir tam yıl için otuz günlük giydirilmiş ücret esas alınır. Giydirilmiş ücret hesaplamalarında değişkenlerin tamamında brüt tutar baz alınmalıdır. Kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesintisi yapılabilir.
İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İhbar tazminatı; sözleşmesi belirli süreli yapılmamış yani belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiler için geçerli olan bir tazminat türüdür. Belirsiz süreli iş sözleşmesi feshedildiğinde bu durumun belli bir süre zarfı içerisinde karşı tarafa bildirilmesi gerekmektedir. İlgili sözleşmeler, işçinin çalıştığı süreye göre feshedilmektedir. Bu süreler şu şekilde belirtilmiştir;
- İş sözleşmesi altı aydan daha az süredir çalışan işçi için işten çıkacağını bildirmesinden iki hafta sonra
- İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için dört hafta sonra
- İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için altı hafta
- İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için bildirim yapılmasından itibaren sekiz hafta sonra iş akdi feshedilir
Bu bildirim şartlarına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. İhbar tazminatı hem işverenden hem de işçi tarafından talep edilebilir. İhbar tazminatı giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanmaktadır. Yedirilmiş brüt ücret, işçinin aylık maaşına ücret eklerinin de eklenmesi ile hesaplanmaktadır. Ücret ekleri bulunmayan bir işçinin asgari ücret ile çalıştığı varsayılarak hesaplama buna göre yapılmaktadır.
Asgari Ücretli İşçinin Tazminatı Ne Kadar?
2024 yılı için geçerli olan kıdem tazminatı tavan ücreti, asgari ücret ile çalışan işçiler için 41.828,42 TL olarak belirlenmiştir. Kıdem tazminatı tavan tutarı, devlet memurları kanununa tabi en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçememektedir. Kulenin tazminatının hesaplanması hususunda işçinin işe giriş tarihi ve işten çıkış tarihi etkili unsurlar olmaktadır. Bu kapsamda devlet tarafından belirlenen tavan ücret tutarı dikkate alınarak işçilerin hak ettiği kıdem tazminatı hesaplaması yapılmaktadır. İşe giriş ve çıkış tarihleri, çalışan kişilere göre değişiklik göstermektedir. Bu nedenle kişilerin alacağı tazminat tutarları da değişkenlik gösterecektir.
