Milyonlar asgari ücret zammını beklerken birden dün akşam saatlerinde kabine toplantısı sonrası kameralar karşısına geçen Cumhurbaşkanı Erdoğan, kişi başı gelirimiz 17 bin dolara yaklaştı açıklamasını yaptı.
Yıllardır süren “kişi başı gelirimiz bilmem ne kadar dolar deniyor ama benim 1 dolarım dahi yok, hani nerde bana düşen dolarlar” tartışması yine alevlendi.
Peki kişi başına gerçekten ifade edilen dolarlar düşüyor mu?
Bu hesaplamalar nasıl yapılıyor. İşte detaylar.
Önce Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Kabine Toplantısı'nın ardından millete seslendiği o konuşması:
“2025 yılı ikinci çeyreğinde kişi başı milli gelir 17 bin dolara yaklaştı. 2002 senesinde yılda sadece 36 milyar dolar ihracat yapabiliyorduk. Ekim 2025 itibarıyla yıllıklandırılmış ihracımız 270,2 milyar dolarla rekor kırdı. Hizmetler ihracatımız ise 14 milyar dolardan 121,6 milyar dolara çıktı. Savunma sanayisinde bir zamanlar yüzde 80 oranında dışa bağımlı olan Türkiye, bugün bu alanda dünyanın imrenerek takip ettiği bir seviyeye yükseldi. İHA ve SİHA üretiminde artık dünyanın ilk 3 ülkesi arasındayız."
Kişi başı millî gelir (kişi başı GSYH), bir ülkenin ekonomik büyüklüğünün nüfusa bölünmesiyle elde edilen ortalama gelir göstergesidir. Rakamlar oldukça fazla ama hesaplaması oldukça basittir:
- GSYH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) bulunur. Bu, ülke sınırları içinde 1 yılda üretilen tüm mal ve hizmetlerin toplam parasal değeridir.
- Ülkenin yıllık ortalama nüfusu alınır.
- GSYH nüfusa bölünür.
Örnek Hesaplama
Bir ülkenin:
- GSYH’si: 1 trilyon dolar
- Nüfusu: 80 milyon ise:
- 1 trilyon dolar nüfusa bölünür
Bu durumda kişi başına düşen gelir 12.500 dolar olur.
- Hesaplama ortalama gelir verir; toplumdaki gelir dağılımını göstermez.
- Genellikle dolar cinsinden ve yıllık açıklanır.
- Satın alma gücü paritesine (SAGP) göre hesaplanan bir versiyonu da vardır; bu, ülkeler arası fiyat farklarını dikkate alır.
Türkiye’de 2023 yılı için kişi başına gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) yaklaşık 13.110 ABD dolârı olarak hesaplanmıştı, 2024 yılı için ise resmi verilerde yaklaşık 15.463 ABD dolârı olarak duyuruldu.
Peki bu hesaplamalara göre sizin payınıza kaç dolar düşüyor?
Ya da kaç bin dolar borcunuz var?