Türkiye ile İsrail arasında ilişkilerin normalleşmesi için 3 yıldır devam eden müzakerelerde son olacağı belirtilen dünkü görüşmenin ardından anlaşma sağlandı.
İsrail basınına göre anlaşmanın 8 maddesi şu şekilde...
İsrail gazetesi Yediot Aharonot’un haber sitesi Ynetnews’a göre anlaşmanın sekiz temel unsuru şöyle:
1) İsrail ile Türkiye tam diplomatik ilişkileri ve normal ilişkileri yeniden tesis edecek, buna karşılıklı büyükelçilerin yeniden gönderilmesi ve devlet ziyaretleri dahil. İki taraf, NATO ve BM gibi uluslararası platformlarda birbirlerinin çıkarlarına zararlı addedilen şekilde hareket etmekten geri durmayı taaahhüt edecek.
2) Türkiye Gazze ablukasının kalkması taleplerini geri çekecek. Karşılığında İsrail Türkiye’nin Gazze’ye yardımlarının İsrail tarafından denetlenmesinin ardından Aşdod limanı üzerinden Gazze’ye ulaşmasına izin verme sözü verecek. İsrail Türkiye’nin Gazze’de hastane, elektrik santralı ve su arıtma tesisi inşa etmesine de izin verecek.
3) İsrail Türkiye’deki bir insani yardım fonuna yaklaşık 21 milyon dolar transfer edecek, bu para Mavi Marmara’da öldürülen 9 Türkiye vatandaşı ile yaralananların ailelerine aktarılacak.
4) Türkiye bir yasa çıkararak Mavi Marmara ile ilgili İsrailli askerlere açılmış tüm davaları iptal edecek.
5) Türkiye Hamas’ın ülkeyi İsrail’e karşı faaliyetleri için bir üs olarak kullanmasını engelleyecek. Bunun karşılığında İsrail Türkiye’deki Hamas’ın komuta merkezinin kapatılması talebini geri çekti. 2014’te İsrailli gençleri kaçırılıp öldürülmesinden sorumlu olan Hamas’ın üst düzey üyesi Salah Aruri Türkiye’den gönderilmişti. Türk yetkililer geri gelmesine izin verilmeyeceğini vaat etti.
6) İki ülke askeri işbirliği ve istihbarat paylaşımını yeniden başlatacak.
7) İsrail’in doğalgazının çıkarılması ve dağıtılmasına imkân verebilecek bir boru hattı kurulmasıyla ilgili iki ülke görüşmelere başlayacak.
8) Anlaşmada Gazze’de 2014’ten beri kayıp olan İsrailli sivil Avera Mengiustu ve operasyonda öldürülen askerler Oron Shaul ve Hadar Goldin’in naaşlarının iadesine dair madde içermiyor. Ama Türk hükümeti Hamas’la görüşerek iadelerini sağlamayı vaat etti. İsrail anlaşmayla ilgili Rusya, Mısır, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ı bilgilendirdi ve bu ülkelerle ilişkisi pahasına hiçbir harekette bulunmayacağı mesajını iletti.
NE ANLAMA GELİYOR?
Anlaşmada İsrail’in Mavi Marmara sebebiyle resmen tazminat ödeyeceğine dair bir ifade yer almıyor.
Mart 2013’te ABD Başkanı Obama’nın İsrail ziyaretinde bastırmasıyla Erdoğan’dan telefonda özür dilemekle yetinen Netanyahu, Türkiye’ye resmen tazminat ödemek yerine de bir Türk vakfına yardım yapmakla yetiniyor.
AKP, GAZZE ABLUKASININ KALDIRILMASI ŞARTINDAN VAZGEÇİYOR
Erdoğan ilişkilerin normalleşmesi için üç şart öne sürmüştü. Bu anlaşmayla Gazze ablukasının kaldırılması şartından vazgeçiyor. Hatta yardımı İsrail denetiminden geçirip Aşdod’dan göndererek İsrail ablukasını tanımış oluyor. Mavi Marmara’nın amaçladığı ablukayı kırma hedefi de boşa çıkarılıyor.
İSRAİL, MAVİ MARMARA YA BAKIN NE DEMİŞTİ?
İsrail, Mavi Marmara’ya taşığıdı yardım malzemelerini Aşdod’a indirmesi ve izin verilecek malzemelerin Gazze’ye aktarılmasını teklif etmişti. Teklif reddedilince de gemiye uluslararası sularda saldırmıştı.
İki taraf NATO ve BM gibi uluslararası platformlarda birbirlerinin çıkarlarına zarar verecek tarzda hareket etmeyecekleri taahhüdünde bulunursa, bu Filistin Devleti’nin kurulması için uluslararası platformlarda sürdürülen mücadeleye Türkiye’nin destek vermemesi anlamına gelecek.
TÜRKİYE GAZZE ABLUKASINI RESMEN TANIYOR
Ynet sitesinin iddiasına göre Türkiye, ilişkilerin normalleşmesi için öne sürdüğü üç şart arasında yer alan ‘Gazze ablukasının kaldırılması şartından vazgeçiyor. Bunun karşılığında ise Türkiye nin göndereceği yardımlar İsrail in Aşdod Limanı na indirilecek ve İsrail in izin vermesi durumunda Gazze ye gönderilecek. İsrail ayrıca, Türkiye nin Gazze de bir enerji santrali, deniz suyu arıtma tesisi ile Almanya ile ortak olarak hastane kurmasına izin verecek.
Anlaşmada böyle bir maddenin olması durumunda Türkiye, İsrail in Gazze ye uyguladığı ablukayı resmen tanımış olacak. 10 şehidin verildiği Mavi Marmara gemisinin amaçladığı ablukayı kırma hedefi boşa çıkarılmış olacak. İsrail, Mavi Marmara gemisine zaten taşıdığı yardım malzemelerini Aşdod Limanı na indirmesi ve izin verilecek malzemelerin Gazze ye aktarılmasını teklif etmişti. Teklif reddedilince de gemiye uluslararası sularda saldırmıştı.
İsrail in hastane ve su arıtma tesisine izin vermesinin ise Türk hükümeti tarafından AK Parti tabanına ‘ablukayı kaldırdık şeklinde yansıtılması bekleniyor.
TAZMİNAT YERİNE YARDIM
Aanlaşmada, İsrail in Mavi Marmara katliamı sebebiyle resmen tazminat ödeyeceğine dair bir ifade yer almıyor. Bunun yerine 21 milyon doların bir Türk vakfına yardım olarak aktarılacağı ve bu vakfın da şehitlerin aileleriyle yaralılara bu miktarı paylaştırılacağı belirtiliyor.
Anlaşmada böyle bir maddenin yer alması durumunda Türkiye, Gazze ablukasının kaldırılmasıyla birlikte tazminat şartından da vazgeçmiş olacak. İlişkilerin normalleştirilmesi için talep edilen ‘özür şartı ise daha önce İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu tarafından yerine getirilmişti.
FİLİSTİN E DİPLOMATİK DESTEĞE SON
Ynet sitesinin iddiasına göre, İsrail ve Türkiye tam diplomatik ve normalleştirilmiş ilişkileri yeniden kuracak. Karşılıklı olarak büyükelçiler atanacak ve devlet ziyaretleri yapılacak. İki taraf NATO ve BM gibi uluslararası platformlarda birbirlerinin çıkarlarına zarar verecek tarzda hareket etmeyecekleri taahhüdünde bulunacak.
Anlaşmada böyle bir maddenin olması durumunda Filistin Devleti nin kurulması için uluslararası platformlarda sürdürülen mücadeleye Türkiye nin destek vermesi söz konusu olmayacak.
KATLİAMIN HESABI SORULMAYACAK
Mavi Marmara katliamında rol alan İsrailli görevli ve yetkililer aleyhine Türk mahkemelerinde açılmış tüm yasal süreçler sonlandırılacağı belirtiliyor.
Anlaşmada böyle bir maddenin olması durumunda, Mavi Marmara da şehit olan 10 kişinin yakınları, yaralılar ve diğer mağdurlara, Türk mahkemelerinde hak arama ve sorumluların cezalandırılmasını talep etme kapısı kapanmış olacak.
İSRAİL LE DÖRT BİR KOLDAN İŞBİRLİĞİ
Anlaşmanın ardından iki ülke arasında askeri alanda işbirliği ile MİT ve MOSSAD arasındaki istihbarat paylaşımları yeniden başlayacak.
Daha önce Türkiye deki tatbikatlara katılan İsrail savaş pilotları, hava sahasının genişliği sebebiyle benzersiz tecrübeler elde ettiklerini belirterek işbirliğinde duydukları memnuniyeti ortaya koyuyordu. İstihbarat teşkilatları arasındaki işbirliği ise iki ülkenin ‘terörist olarak gördüğü gruplara karşı birbirinden istihbarat almasına imkan sağlayacak.
Doğu Akdeniz de bulunan doğalgaz kaynakları bulan İsrail, bu gazı Türkiye ye ve oradan da Avrupa ya satacak. İsrail den Türkiye ye doğalgaz boru hattı döşenmesi için resmi görüşmelere başlayacak. İsrail de gazı çıkararak Türkiye ye pompalayacak. Habere göre Türkiye, İsrail den doğalgaz alıp bunu Avrupa pazarlarına satmaya ilgi gösterecek.
İSRAİL DEN RUSLARA VE RUMLARA GÜVENCE
Ynet sitesinin haberine göre Tel Aviv; Rusya, Mısır, Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi ne anlaşmanın temel unsurları hakkında bilgi verdi ve bu ülkelerle ilişkiler rağmına bir adım atmayacağını taahhüt etti.
İsrail, Rusya haricindeki ülkelerle Akdeniz deki doğalgaz kaynakları konusunda bazı mutabakatlara varmıştı. Rusya ya verdiği taahhüdün ise Türkiye ile savunma ve istihbarat işbirliği konusunda olduğu tahmin ediliyor.
İHH DAN TEPKİ
Mavi Marmara gemisi ile Gazze ye ablukayı 6 yıl önce delme girişiminde bulunan İHH vakfı, 10 Türk aktivistin katledildiği olayın ardından İsrail ile Türkiye ilişkilerini normalleştirme amacıyla bugün sonuçlandırılması beklenen anlaşmaya tepki gösterdi. İHH, Türk hükümetinin, “Gazze ablukasının kaldırılması şartından vazgeçmedik” açıklamasının tam tersine anlaşmanın ablukayı resmen tanımak anlamına gelebileceğini vurguladı.
İHH dan yapılan açıklamada, “Gazze ablukası hukuksuzdur ve büyük bir insanlık suçudur. Bu hukuksuzluk bir an önce sonlandırılmalıdır.” denildi. Gazze ye gönderilecek malzemelerin İsrail in Aşdod limanına indirilmesi üzerinde anlaşamya varılması durumunda bunun ablukanın yumuşamasını değil aksine resmi olarak tanınmasını sağlayacağına dikkat çeken İHH, “Türkiye bu riske girmemelidir.” çağrısını yaptı.
İHH, Gazze halkının yararına olacak şeyin, malların giriş ve çıkışının Gazze Limanı ndan yapılması olduğunu kaydetti. Gazze ye yardım götüren Mavi Marmara gemisi de 6 yıl önce malzemeleri İsrail in Aşdod Limanı na indirmeyi reddettikten sonra uluslararası sularda saldırıya uğramıştı. Açıklamada, “Basına yansıdığı şekilde gerçekleşecek bir anlaşma Gazze deki sorunun sadece insani yardıma indirgendiğini göstermektedir ki; bu da eksik bir yaklaşımdır. Gazze deki insani yardım sorunu, sıkıntının sadece bir kısmıdır. Gazze deki sorun temel olarak özgürlük odaklıdır. Gazze halkı da herkes gibi seyahat etme ve ticaret yapma özgürlüğüne sahip olmalıdır. Bu konuların gündeme alınması gerekmektedir.” ifadelerine yer verildi.
İSRAİL E AÇILAN DAVALAR PAZARLIK KONUSU YAPILMAMALI
Katliamda rol alan İsrailliler aleyhine açılan davaların düşürülmesine de karşı çıkan İHH, Yürütülen görüşmelerde Mavi Marmara davalarının telaffuz bile edilmemesi görüşündeyiz. Davaların düşürülmesi anlaşmanın gizli veya açık hiçbir şekilde parçası olmamalıdır.” vurgusunu yaptı. İHH, tazminat konusunda ise İsrail in “lütuf değil ceza tazminatı” ödemesini istedi. İsarail ise tazminat miktarını bir Yahudi vakfına aktarmatı ve mağdurlar ve ailelerine tazminatların insani yardım gibi ödemesini öngörüyordu.
İSRAİL HİÇBİR SÖZÜNÜ TUTMAZ
Adalet Bakanlığı nı bu süreçte eleştiren İHH, “Mahkemelerde çıkartılan yakalama kararı Interpol e dahi gönderilemezken İsrail, İHH ve gemi katılımcılarını terör listesine almıştır.” vurgusunu yaptı. Açıklamanın sonunda, “Şunu da hatırlatmak isteriz ki; tarih bize, İsrail in hiçbir sözünü tutmadığını ve hiçbir uluslararası anlaşmaya sadık kalmadığını öğretmiştir.” denildi.
Yorum yazarak Milli Gazete Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Milli Gazete hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Milli Gazete editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Milli Gazete değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Milli Gazete Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Milli Gazete hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Milli Gazete editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Milli Gazete değil haberi geçen ajanstır.