Günümüzde hâlâ bazılarınca yanlış olarak "Vâlide-i Mu azzama", "Valide-i Muhtereme" (!!!!) diye anılan evlâd katili Mahpeyker Kösem Sultan 354 yıl evvel 2/3 Eylül 1651 Cumartesi/Pazar gecesi Topkapı Sarayı ndaki dairesinde baltacı erlerinden "Deli Doğancı" ünvanlı Kuşçu Küçük Mehmed tarafından bir perde ipiyle boğulmuş, onun ölümüyle "devlet içinde devlet" misâli saltanat süren Ocak Ağaları nın hâkimiyyeti de sona ermişti!..
Osmanlı Devleti ndeki/Devlet-i Aliyye deki büyük çöküntüyü incelerken bir çok defa kaydettiğimiz gibi bu büyük çöküntünün çeşitli tezahürlerinden biri de, haremdeki kadınlardan bazılarının şahsî menfaatleri uğruna kınalı parmaklarını devlet idaresine sokabilmeleri olmuştur!..
Yavuz SultanSelim Hân ın (1512-1520) muhtereme eşi ve KanunîSultan Süleyman ın (1521-1566) annesi Hafsa Hatun un vefatına kadar haremdeki kadınlar devlet işlerine karışmazken/karışamazken Hafsa-Hatun un 19 Mart 1534 Perşembe günkü vefatından sonra Kanunî nin gözdesi/başikbal/haseki Hürrem-Sultan Harem-i Hümayun da hâkimiyyet tesisine muvaffak olmuş ve zamanlabu hâkimiyyeti pek ilerilere götürerek nice oyunla saraydaki kadınlar saltanatının kurucusu olmuştur!
Kurulan bu kadınlar saltanatı sonraları İkinci Selim in (1566-1574) karısı ve Üçüncü Murad ın (1574-1595) anası Nûr-Bânû Sultan la devam etmiş, Nûr-Bânû yu Üçüncü Mehmed in (1595-1603) annesi Safiye-Sultan, Birinci Ahmed in (1603-1617) karısı Mâhpeyker Kösem Sultan takip etmiş ve bu kadınların kirli, kanlı ve karanlık işleri Devlet e pek pahalıya mal olmuştur!..
Kocası Sultan Birinci Ahmed ve Şehzâdeleri/oğulları Dördüncü Murad (1623-1640), Sultan İbrahim (1640-1648) ve torunu Dördüncü Mehmed/Avcı Sultan Mehmed (1648-1687) devirlerinde elli yıla yakın, kınalı parmaklarını kendi menfaati için devlet idaresine sokmasını becerebilen Mâhpeyker Kösem Sultan, bir Rum papazının kızıdır. Hırvat olduğu da iddia edilmiştir. Adının Anastasya ve Nasya olduğundan bahsedilen bu kız çocuğu küçük yaşta yetim kalıp Bosna Beylerbeyi tarafından saraya takdim edilmiş, eğitim ve öğretimini müteâkib Sultan Üçüncü Mehmed in oğlu Birinci Ahmed e haseki olmuş ve Birinci Ahmed in 21 Aralık 1603 Pazar günü cülûsundan/tahta çıkmasından hemen yirmi gün sonra Safiye Sultan ın Topkapı Sarayı ndan Bâyezid da şimdiki İstanbul Üniversitesi merkez binasının bulunduğu mahalledeki Eski-Saray a gönderilmesini müteâkib (saltanat değişikliklerinde bu nakil âdettir) Harem-i Hümâyûn a Kösem Sultan hâkim olmuş, öylece Safiye Valide Sultan ın korkunç icraatı son bulurken; Kösem Sultan ın marifetleri, daha münasib bir ifadeyle mel ânet-kârâne işleri başlamıştır!..
Değiştirilen verâset usulü!..
Mâhpeyker Kösem Sultan ın marifetleri (!) üzerinde dikkatle durulmalı, bu kadının, haremdeki hâkimiyyetle devlet işlerine müdahalesinin nelere mal olduğu iyice tetkik edilmelidir. Bu zahmete katlanıldığında görülecektir ki, Sultan Birinci Ahmed in vefatında (21/22 Kasım 1617 gecesi)/ Yeniçeri Ağalarına dayanarak Osman Gazi den itibaren babadan oğula intikal etmek suretiyle devam edegelen saltanattaki verâset usulünü bozarak ekberiyyet kaidesine bağlayıp hânedânın en yaşlısının tahta çıkmasını Kösem Sultan te min etmiştir!..
Niçin yaptı kanun-ı kadîme mugayir bu işi?..Bu niçinin cevabı şudur ki, SultanBirinci Ahmed in vefatında yedi oğlu hayatta olup, bunların en büyüğü, Şehzâde Osman/Genç Osman dır. Ve devam edegelen verâset usulüne göre Veliahd Genç Osman dır. Saltanat onun hakkıdır... Hakkıdır ama Genç Osman, Kösem Sultan dan değil Mâhfîrûze Haseki den doğmuştur. Ve Genç Osman ın saltanatında elbette Mâhfîrûze Haseki "Valide Sultan" olacak, Genç Osman ın ölümüyle evlâdları tahta çıkacak, saltanat böylece devam edip Kösem Sultan "Valide Sultan" olamayacaktır. Genç Osman ın şehzâdeleri olmasa bile, üvey kardeşi Mehmed "Veliahdlığa" yükselecek, onun evlâdlarının tahta çıkışlarıyla Kösem-Sultan ın oğullarına belki taht hiç nasip olmayacaktı!.. Başka bir ihtimal de, Mâhfîrûze hasekinin oğullarının Kösem in oğullarını/IV. Murad ve yanlış olarak "deli" diye anılan İbrahim) öldürtme korkusudur...
Kösem-Sultan ın ise bu çeşit ihtimallere tahammülü yoktur!.. Taht yolu onun oğullarına açılmalı ve Kösem de, "Valide Sultan", "Saltanat nâibesi" gibi mühim mevkilerde saltanat sürmeli idi!.. Bu gaye uğruna veraset usulünü değiştirdi ve saltanatı da, hilâfeti de şer an caiz olmayan Birinci Mustafa yı Ocak Ağalarına dayanarak tahta çıkardı!..
Birinci Ahmed in kardeşi ve Üçüncü Mehmed in oğlu olan Birinci Mustafa akıl hastası idi. Bu hastalığına Kâtib Çelebi ve Müneccimbaşı gibi sahih kaynaklar şehadet etmektedirler. Saltanatı ancak doksan altı gün sürmüş ve 26 Şubat 1618 tarihinde hal edilmiş/tahttan indirilmiş, aynı gün Genç Osman, "İkinci Osman" ünvanıyla cülûs etmiş/tahta çıkmıştır.
Genç Osman ın cülûsunu, Mâhpeyker Kösem Sultan a rağmen, Dâr-üs-Saâde Ağası Hacı Mustafa Ağa ile Sadâret Kaymakamı Sofu Mehmed Paşa ve Şeyhülislâm Hocazâde Esad Efendi gerçekleştirmişlerdir. Şahsiyyeti her yönü ile başlı başına tetkik mevzuu olan ve Osmanlı padişahlarının büyüklerinden sayılan Genç Osman ın saltanatı dört sene, dört ay yedi gündür. Tarihimize "Hâile-i Osmaniyye" (Hâile-Fâcia) diye geçen vak a sonunda 20 Mayıs 1622 Cuma günü Yedikule Zindanı nda şehid edilen Genç Osman ın şehadetini müteakib tahta yine akıl hastası Birinci Mustafa çıkarılmış ve böylece Kösem-Sultan ın plânı yeni bir safhaya girmiştir!..
Birinci Mustafa nın bu ikinci saltanatı bir sene, üç ay yirmi iki gündür. 1623 yılının 10 Eylül Pazar günü Kemankeş Alipaşa nın gayretiyle ikinci defa tahttan indirilmiş ve Dördüncü Murad a saltanat yolu açılarak anası Kösem-Sultan muradına ermiştir!..
Dördüncü Murad on bir yaşını bir ay, on beş gün geçe tahta çıktığında Kösem-Sultan ın beklediği gün gelmiş, "saltanat nâibesi" olmuş, oğlunun çocukluk ve gençlik çağlarında tam sekiz yıl, sekiz ay devlet idaresini elinde bulundurmuştur!
10 Şubat 1432 Salı günü patlak veren ve Vezir-i-a zam Müezzin-zâde Hafız Ahmed Paşa nın parçalanıp Topal Recep Paşa denilen küstahın sadareti ile neticelenen isyandan sonra ancak 8 Haziran Salı günü devlet idaresine hâkim olup anası Kösem Sultan ın vesayetinden kurtulan Sultan Dördüncü MuradHan ın ilk işi, annesi ile Ocak zorbalarını tasfiye ederek Birinci Mustafa anarşisine son vermek olmuş, tarihimizdeki mühim, kıymetli icraatını saltanatının bu döneminde gerçekleştirmiş, "Hicrî bin tarihinden sonra gelen pâdişahların büyüklerinden" sayılmıştır.
Dördüncü Murad ın 8/9 Şubat 1640 Çarşamba/Perşembe gecesi genç yaşında (28 Yaşında) vefatı anası Kösem Sultan ı üzmemiş, kendisini ve avanesini tasfiye eden oğlunun ölümü bu haris kadına tekrar saltanat naibeliği yolunu açacağını hesaplayıp sevindirmiştir!..
Dördüncü Murad dan sonra Sultan İbrahim tahta çıkmış ve Kösem-Sultan bu oğlunun saltanatından tekrar siyaset sahasında boy gösterip saltanat nâibesi olarak sekiz buçuk yıl kadar marifetlerine (!) devam etmiş ancak Sultan İbrahim anasının marifetlerine (!) son verince, oğlunu kapısı pencereleri örülmüş bir odaya tahttan indirip kapatan Kösem, on gün sonra bu odada, Evliyâ Çelebi nin ifadesiyle "neûzu b illah yüzünden bir zerre nûr kalmayan cellâdbaşı Kara Ali ye oğlunu boğdurmuştur!!!
Böylece öz evlâdının kaatili olan Mâhpeyker Kösem Sultan, daha sonra torunu dördüncü Mehmed/Avcı Sultan Mehmed in 8 Ağustos 1648 günkü cülûsunda da rol oynamıştır!.. Yedi yaşının içinde tahtta çıkan Dördüncü Mehmed in böyle çocuk yaşında cülûsu dolayısıyla ninesi Mâhpeyker Kösem Sultan yine saltanat nâibesi olup kınalı parmaklarını devlet işlerine sokmaya devam etmiş, Kösem in ölümüne kadar üç yıl devam eden bu karanlık anarşi devri tarihimize "Ağalar Saltanatı" olarak geçmiştir!
Sona doğru!
Dördüncü Mehmed in annesi Turhan Hatice Sultan dır. Bu "Valide Sultan"ın Osmanlı tarihindeki yeri, baştarafta isimlerini saydığımız valide sultanlar gibi karanlık, kirli değildir, şahsî menfaati için devlet idaresine müdahale etmemiş, "Valide Sultan"lığını hayırlı işlerde kullanmıştır.
Ve bu "Valide Sultan"la "nine" ve saltanat nâibesi Kösem-Sultan arasında pek şiddetli bir rekabet vardır!.. Bu rekabetle Kösem-Sultan nasıl öz evlâdı Sultan İbrahim i pek feci bir şekilde boğdurmuşsa, bu kere de torunu Dördüncü Mehmed i zehirleterek TurhanHatice Sultan ın "Valide Sultan"lığına son verip Saliha Dilâşûb Sultan dan doğan dokuz yaşındaki diğer Şehzâde Süleyman/İkinci Süleyman ı tahta çıkarmaya teşebbüs etmişse de marifet (!) zamanında haber alınıp muvaffak olamamış, Turhan Hatice Sultan ın adamlarından Baş-Lala Uzun Süleyman Ağa nın tertibiyle Mâhpeyker Kösem Sultan bir perde ipiyle boğulup Devlet bu kadının şerrinden kurtulmuş, bu arada otuz sekiz Ocak Ağası idâm edilmiş, Dördüncü Mehmed, babasının katlinde parmağı olan yetmiş kişiden hayatta kalanları temizlemiştir. Kösem in ayrı bir araştırma mevzuu olan muhteşem serveti de Hazine ye irad kaydedilmiştir.
Yorum yazarak Milli Gazete Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Milli Gazete hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Milli Gazete editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Milli Gazete değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Milli Gazete Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Milli Gazete hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Milli Gazete editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Milli Gazete değil haberi geçen ajanstır.